Η διαδικασία έκδοσης οικοδομικής άδειας στην Ελλάδα σύμφωνα με τον Ν. 4495/2017, όπως ισχύει μετά και τις τροποποιήσεις των Ν. 5167/2024 και 5184/2025, ακολουθεί συγκεκριμένα στάδια μέσω του Ηλεκτρονικού Συστήματος Έκδοσης Οικοδομικών Αδειών του ΤΕΕ. Παρακάτω παρουσιάζεται συνοπτικά η διαδικασία:
- Advertisement -
Βήματα Έκδοσης Οικοδομικής Άδειας
Προκαταρκτικός έλεγχος και συλλογή εγγράφων
Πριν την έναρξη της διαδικασίας:
Ο ιδιοκτήτης αναθέτει σε διπλωματούχο μηχανικό τη σύνταξη μελετών.
Συλλέγονται τίτλοι ιδιοκτησίας, τοπογραφικά διαγράμματα, δηλώσεις ανάθεσης/ανάληψης και πληρωμές εισφορών.
Υποβολή για Έγκριση Δόμησης (πρώτο στάδιο)
Απαιτείται η υποβολή:
- Advertisement -
Τοπογραφικού και διαγράμματος κάλυψης.
Πιστοποιητικών ιδιοκτησίας και ενδεχομένως εγκρίσεων από άλλους φορείς (π.χ. Αρχαιολογία, Δασαρχείο).
Υπεύθυνες δηλώσεις και φύλλο ελέγχου. Η Έγκριση Δόμησης επιβεβαιώνει ότι υπάρχει δυνατότητα δόμησης στο ακίνητο.
Υποβολή για Άδεια Δόμησης (δεύτερο στάδιο)
Απαιτούνται πλήρεις μελέτες όπως:
Αρχιτεκτονική μελέτη.
Στατική μελέτη.
Ηλεκτρομηχανολογική μελέτη (αν απαιτείται).
Μελέτη ενεργειακής απόδοσης (ΚΕΝΑΚ).
Μελέτες ύδρευσης, αποχέτευσης, παθητικής και ενεργητικής πυροπροστασίας.
Μελέτη ασφαλείας και υγείας έργου.
Δηλώσεις μηχανικών για τη νομιμότητα και πληρότητα των μελετών.
Έλεγχος από την Υπηρεσία Δόμησης (ΥΔΟΜ)
Η ΥΔΟΜ ελέγχει ηλεκτρονικά τον φάκελο και προχωρεί σε έκδοση ή απόρριψη της άδειας, με ενδεχόμενη απαίτηση για συμπληρώσεις.
Η έναρξη εργασιών γίνεται υπό την ευθύνη του επιβλέποντος μηχανικού, με υποχρεώσεις για:
Αναρτήσεις πινακίδων.
Συμμόρφωση με όρους άδειας.
Υποβολή δηλώσεων προόδου.
Ολοκλήρωση – Περάτωση εργασιών
Υποβάλλονται δηλώσεις περάτωσης και, όπου απαιτείται, ενημερώνεται η Ηλεκτρονική Ταυτότητα Κτιρίου.
Ηλεκτρονική Υποβολή στο e-Άδειες (TEE)
Η διαδικασία από το 2018 γίνεται ηλεκτρονικά μέσω της πλατφόρμας του ΤΕΕ (e-Άδειες) όπου ο μηχανικός δημιουργεί τον φάκελο και ανεβάζει τα απαιτούμενα έγγραφα.
Προαιρετική Προέγκριση Άδειας
Για πολύπλοκα έργα ή περιπτώσεις όπου απαιτείται πρότερη γνωμοδότηση (π.χ. από Συμβούλια Αρχιτεκτονικής ή ΚΑΣ), είναι εφικτή η προέγκριση της άδειας δόμησης.
Παρακάτω παρουσιάζεται μια αναλυτική checklist δικαιολογητικών για την Έγκριση και Άδεια Δόμησης, σύμφωνα με τον Ν.4495/2017 και τις τελευταίες τροποποιήσεις. Είναι χωρισμένη σε δύο στάδια: 1) Έγκριση Δόμησης και 2) Άδεια Δόμησης.
Υπογράφηκε και βγαίνει σε ΦΕΚ το νέο Προεδρικό Διάταγμα του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, σύμφωνα με τις κατευθύνσεις του Συμβουλίου της Επικρατείας, για την αναοριοθέτηση των οικισμών της χώρας. Σε εκδήλωση του ΤΕΕ Δυτικής Κρήτης επισημάνθηκε ότι με το νέο ΠΔ τα ακίνητα σε οικισμούς κάτω από 2 στρέμματα γίνονται μη οικοδομήσιμα. Ο γενικός γραμματέας του ΥΠΕΝ αναγνώρισε την απώλεια δικαιώματος δόμησης χιλιάδων ακινήτων και είπε τι σκέφτεται σε επόμενο χρόνο να κάνει το υπουργείο. Οι δηλώσεις σε βίντεο.
Στο μεταξύ συνεχίζονται οι αντιδράσεις, που επισημαίνουν ότι χιλιάδες ιδιοκτησίες που είχαν δικαίωμα δόμησης θα τραπούν σε ιδιοκτησίες εκτός ορίων οικισμών και συνεπώς άνευ οικοδομησιμότητας με αποτέλεσμα την πλήρη απαξίωσή τους, καθώς το νέο ΠΔ προβλέπει δραστική μείωση των ορίων οριζοντίως σε όλους τους οικισμούς της χώρας.
Οριοθέτηση οικισμών σε τρεις ζώνες
-«Μετά την απόφαση του ΣτΕ να κριθεί αντισυνταγματικός ο σχετικός νόμος τον Φεβρουάριο του 2023, το Υπουργείο προχώρησε «σε μια μεθοδολογία που κρίθηκε νόμιμη από το ΣτΕ για τις 3 ζώνες από τις οποίες θα γίνει η οριοθέτηση των οικισμών» δήλωσε ο Ευθύμιος Μπακογιάννης γενικός γραμματέας Χωρικού Σχεδιασμού και Αστικού Περιβάλλοντος από την Κρήτη και παράλληλα έκανε γνωστό ότι:
– «Προχωράει ο σχεδιασμός μας για την εκπόνηση των μελετών και πρόσφατα βγήκε η απόφαση του ΣτΕ για την οριοθέτηση των οικισμών. Μάλιστα υπογράφηκε και το σχετικό Προεδρικό Διάταγμα και θα βγει το ΦΕΚ τις επόμενες ημέρες».
Το νέο Προεδρικό Διάταγμα αφορά στον καθορισμό κριτηρίων, διαδικασιών και όρων οριοθέτησης των οικισμών κάτω των 2.000 κατοίκων, περιλαμβανομένων και των προϋφιστάμενων του 1923, καθώς και των χρήσεων γης και γενικών όρων δόμησης για τους οποίους προβλέπεται:
-επανέγκριση, δηλαδή εκ νέου έγκριση του ορίου του οικισμού, όπως είχε καθοριστεί με βάση προγενέστερη διοικητική πράξη, χωρίς ουσιώδη μεταβολή, διότι είτε εκδόθηκε από αναρμόδιο όργανο είτε έχει ακυρωθεί για τυπικούς λόγους.
-αναοριοθέτηση, δηλαδή εκ νέου ο καθορισμός του ορίου του οικισμού στις περιπτώσεις που είναι αναγκαίο, προκειμένου να αποκατασταθούν ουσιώδη ελαττώματα (π.χ. συμπερίληψη δασικών εκτάσεων, αρχαιολογικών χώρων, περιοχών προστασίας της φύσης των Ν. 1650/1986 και Ν. 3937/2011, κ.ά.)
Σε τρεις ζώνες, ως εξής:
♦ Α Ζώνη: είναι το εσώτερο – συνεκτικό τμήμα του οικισμού, που είχε δημιουργηθεί προ του 1923 (ιστορικός πυρήνας).
♦Β Ζώνη: είναι το συνεκτικό τμήμα που έχει δημιουργηθεί μεταξύ των ετών 1923 και του 1983.
♦ Β1 Ζώνη: είναι το διάσπαρτο τμήμα του οικισμού που έχει δημιουργηθεί μεταξύ του 1923 και του 1983.
-Η Ζώνη Γ που αναφερόταν στο προηγούμενο σχέδιο του Π.Δ. και θα περιλάμβανε τις περιοχές του οικισμού μετά τη Β1 Ζώνη μέχρι και το καθορισμένο όριο του οικισμού, αφαιρέθηκε έπειτα από παρατήρηση του Σ.τ.Ε.
– Δεν προβλέπεται επίσης οριοθέτηση σε μη οριοθετημένους οικισμούς.
Τι λέει ο γενικός γραμματέας του ΥΠΕΝ για την απώλεια του δικαιώματος δόμησης
Σε εκδήλωση του ΤΕΕ/ΤΔΚ στα Χανιά, στο πλαίσιο εκδήλωσης για τα 100 χρόνια του ΤΕΕ, ο γ.γ. Χωρικού Σχεδιασμού Ευθύμης Μπακογιάννης ουσιαστικά επιβεβαίωσε αυτή την εξέλιξη και είπε πως σκέφτεται το υπουργείο να αντιμετωπίσει το πρόβλημα απώλειας του δικαιώματος δόμησης, που δημιουργείται για χιλιάδες ιδιοκτήτες.
Τα όρια και τα… στρέμματα
Πρακτικά, αυτό που ακύρωσε το ΣτΕ είναι τις περιπτώσεις όπου όρια οικισμών κάτω των 2.000 κατοίκων είχαν καθοριστεί – μεγαλώνοντας, προφανώς – με αποφάσεις νομαρχών από τη δεκαετία του 1980 ακόμα, και αυτή η ακύρωση δεν μπορεί πια να αναστραφεί. Το ΣτΕ έκρινε ότι οι νομάρχες δεν είχαν καμία δικαιοδοσία να κάνουν κάτι τέτοιο.
Στο μεσοδιάστημα όμως, πολίτες που είχαν περιουσίες σε τέτοιες περιοχές έχτισαν νόμιμα οικίες εκδίδοντας οικοδομικές άδειες, πληρώνοντας φόρους και κάνοντας αγοραπωλησίες. Και πολλοί έχουν ιδιόκτητα οικόπεδα στα οποία όμως δεν έχουν χτίσει κάτι.
Τώρα, αρκετοί από αυτούς θα έχουν την ατυχία να μην μπορούν να χτίσουν καθόλου. Ειδικά για όσους αγόρασαν τέτοια οικόπεδα με τη λογική της οικοδόμησης, η οικονομική ζημιά θα είναι ξεκάθαρη.
Αυτό που έκανε γνωστό ο κ. Μπακογιάννης ήταν ότι όσοι έχτισαν νόμιμα σε τέτοιες περιοχές δεν θα έχουν καμία συνέπεια, αλλά για όσους θέλουν να χτίσουν από εδώ και στο εξής, η κυβέρνηση σκοπεύει να θεσπίσει ειδικό καθεστώς όπου θα ισχύουν οι ίδιες προϋποθέσεις με την εκτός σχεδίου δόμηση (τα περίφημα 4 στρέμματα), αλλά με λιγότερα… στρέμματα:
“Το μεγάλο πρόβλημα είναι από το 1983 και έπειτα όπου έχουμε τις αποφάσεις νομαρχών. Υπάρχουν κτίρια και οικόπεδα τα οποία τώρα με την απόφαση του ΣτΕ είναι εκτός ορίων, σε μια γκρίζα ζώνη.
Τι σκέφτεται να κάνει το ΥΠΕΝ για να διασωθούν ακίνητα που αχρηστεύονται
Υπάρχει πρόθεση του υπουργείου να οργανώσει αυτές τις ζώνες σε ΠΕΧ, περιοχές ελέγχου χρήσεων. Εκεί μπορούμε να προσδιορίσουμε και μια αρτιότητα μεταξύ δύο και τεσσάρων στρεμμάτων. Έτσι θα είναι μεγαλύτερη μεν από τις εντός οικισμού που είναι 300-500 τ.μ., αλλά μικρότερη από την εκτός σχεδίου και με προϋπόθεση ότι θα έχει πρόσοψη σε δρόμο. Αυτό έχουμε σκεφτεί για να αντιμετωπίσουμε το πρόβλημα”, ανέφερε ο κ. Μπακογιάννης.
Δείτε τις δηλώσεις του γγ του ΥΠΕΝ στο βίντεο:
ΤΕΕ/ΤΔΚ: Ό,τι είναι μικρότερο από 2 στρέμματα γίνεται μη οικοδομήσιμο
Πρακτικά τα παραπάνω σημαίνουν ότι αν η επιφάνεια ενός τέτοιου οικοπεδου είναι μικρότερη από 2 στρέμματα, δεν μπορεί να οικοδομηθεί. Νωρίτερα, ο πρόεδρος του ΤΕΕ/ΤΔΚ, Βασίλης Κοντεζάκης, εξήγησε την έκταση του προβλήματος:
“Το πισωγύρισμα στο 1983 θα συμπυκνώσει τα όρια. Έχουν χτιστεί και κτίρια στις περιμετρικές ζώνες, οι οποίες επίσης καταργήθηκαν το 2022. Έτσι πολλά αδόμητα οικόπεδα θα γίνουν ξαφνικά αγροτεμάχια.
Θα ισχύει το καθεστώς της εκτός σχεδίου δόμησης. Προβλέπουν μεν μια ζώνη όπου η αρτιότητα μπορεί να πάει μέχρι 2 στρέμματα. Αλλά σίγουρα ό,τι είναι μικρότερο από 2 στρέμματα, θα είναι μη άρτιο, μη οικοδομήσιμο.
Αυτό δημιουργεί μεγάλο κοινωνικό πρόβλημα και στα Χανιά αφορά πάρα πολλές περιοχές, από τις περιαστικές του δήμου Χανίων μέχρι περιοχές στην ενδοχώρα του νομού όπου είχαν ευρεία όρια που μπορεί να μικρύνουν ακόμα και στο μισό. Το ΤΕΕ διαφωνεί κάθετα, έχουμε ήδη πρόβλημα έλλειψης κατοικίας και ετοιμάζουμε παρέμβαση γι’ αυτό”, τόνισε ο πρόεδρος του ΤΕΕ/ΤΔΚ.
Εκτός από το ελάχιστο εμβαδόν των 2 στρεμμάτων, το πρώην οικόπεδο – νυν αγροτεμάχιο – θα πρέπει απαραίτητα να έχει και πρόσοψη σε κοινόχρηστο δρόμο.
Δείτε τις δηλώσεις του προέδρου ΤΕΕ/ΤΔΚ στο βίντεο:
Aντιδράσεις για το δικαίωμα δόμησης χιλιάδων ακινήτων
Στο μεταξύ συνεχίζονται οι αντιδράσεις για το νέο ΠΔ για τους οικισμούς, που έχουν εκδηλωθεί από φορείς ιδιοκτητών ακινήτων, εκπροσώπους της αυτοδιοίκησης και σε κοινοβουλευτικό επίπεδο.
-Την αναστολή δημοσίευσης του Προεδρικού Διατάγματος, με το οποίο οδηγείται σε απαξίωση η περιουσία χιλιάδων ιδιοκτητών ζητά με ερώτησή του προς τον αρμόδιο υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας, ο βουλευτής Ηλείας του ΠΑΣΟΚ ΚΙΝΑΛ Μιχάλης Κατρίνης υπογραμμίζοντας ότι:
Το νέο ΠΔ εφαρμόζοντας αυστηρά ιστορικά κριτήρια και περιορίζοντας τα όρια των οικισμών σε αυτά που είχαν διαμορφωθεί έως το 1983, φαίνεται να αγνοεί πλήρως την πραγματική εξέλιξη και τις σύγχρονες ανάγκες των περιοχών. Αυτό οδηγεί σε μια οριζόντια και δραστική συρρίκνωση των ορίων των οικισμών, με αποτέλεσμα τη σοβαρή απαξίωση της μικρομεσαίας ιδιοκτησίας και την υποβάθμιση της τοπικής ανάπτυξης».
-«Tα όρια όχι μόνο δεν διατηρούνται αλλά περιορίζονται δραστικά και το 80% περίπου από την σημερινή γη, εντός ορίων, που περιλαμβάνει οικόπεδα, τίθεται αυτομάτως εκτός ορίων, χάνοντας και τα αντίστοιχα δικαιώματα δόμησης» τονίζει σε άρθρο του ο Δημάρχος Μινώα Πεδιάδας Βασίλης Κεγκέρογλου επισημαίνοντας ότι:
«Το ΠΔ για την οριοθέτηση των οικισμών προηγείται των ΠΔ των ΤΠΣ και ΕΠΣ, με κανόνες… Προκρούστειας κλίνης που μηδενίζουν τη δυνατότητα να καθορίσουν (τα ΤΠΣ και ΕΠΣ), τα όρια των οικισμών σύμφωνα με την προοπτική του κάθε τόπου».
Σε εισήγηση, που τέθηκε προς συζήτηση στηνστην Επιτροπή Υποδομών της Κεντρική Ένωση Δήμων και Κοινοτήτων (ΚΕΔΕ), προκειμένου να ετοιμαστεί οργανωμένη αντίδραση των Δήμων της χώρας, παρουσιάζεται αναλυτικά ποια ακίνητα και πως χάνουν το δικαίωμα δόμησης με την επικείμενη δημοσίευση του νέου Προεδρικού Διατάγματος,
Στη Βουλή σοβαρές οικονομικές και κοινωνικές επιπτώσεις για χιλιάδες ιδιοκτήτες
Στην ερώτηση που κατέθεσε στη Βουλή ο βουλευτής Ηλείας του ΠΑΣΟΚ ΚΙΝΑΛ Μιχάλης Κατρίνης, προς τον αρμόδιο υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας για το νέο ΠΔ οριοθέτησης των οικισμών αναφέρει ειδικότερα ότι:
Μετά από απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας (ΣτΕ), το οποίο ακύρωσε τις προηγούμενες οριοθετήσεις που είχαν πραγματοποιηθεί το 1985 από τους τότε κρατικούς Νομάρχες, κρίνοντας ότι οι αποφάσεις αυτές εκδόθηκαν από αναρμόδια όργανα, η κυβέρνηση προωθεί για δημοσίευση νέο προεδρικό διάταγμα. Σε αυτό καθορίζονται κριτήρια, διαδικασίες και όροι οριοθέτησης των οικισμών κάτω των 2.000 κατοίκων, περιλαμβανομένων και των προϋφιστάμενων του 1923, καθώς και των χρήσεων γης και γενικών όρων δόμησης.
Όμως, εφαρμόζοντας αυστηρά ιστορικά κριτήρια και περιορίζοντας τα όρια των οικισμών σε αυτά που είχαν διαμορφωθεί έως το 1983, φαίνεται να αγνοεί πλήρως την πραγματική εξέλιξη και τις σύγχρονες ανάγκες των περιοχών. Αυτό οδηγεί σε μια οριζόντια και δραστική συρρίκνωση των ορίων των οικισμών, με αποτέλεσμα τη σοβαρή απαξίωση της μικρομεσαίας ιδιοκτησίας και την υποβάθμιση της τοπικής ανάπτυξης.
Ο κος Κατρίνης τονίζει επίσης, ότι το προεδρικό διάταγμα απαγορεύει κάθε επέκταση των σημερινών ορίων, ακόμη και εάν υπάρχουν πιεστικές ανάγκες δόμησης λόγω πληθυσμιακών ή κοινωνικοοικονομικών παραγόντων, παραπέμποντας σε Τοπικά και Ειδικά Πολεοδομικά Σχέδια (ΤΠΣ & ΕΠΣ). Μια λύση, που όπως υπογραμμίζει, φαίνεται να είναι ανέφικτη για τους περισσότερους δήμους, λόγω υψηλού κόστους, μεγάλης διάρκειας υλοποίησης και έλλειψης κατάλληλου τεχνικού προσωπικού.
Ο βουλευτής σημειώνει, ότι οι ρυθμίσεις αυτού του ΠΔ προκαλούν σοβαρές οικονομικές και κοινωνικές επιπτώσεις για χιλιάδες ιδιοκτήτες που διαθέτουν σήμερα οικοδομήσιμα οικόπεδα εντός ορίων και θα δουν τις περιουσίες τους να απαξιώνονται πλήρως, εφόσον «ξαφνικά ένα πρωί» δεν θα είναι πια οικοδομήσιμες. Παράλληλα, σε μια εποχή στεγαστικής κρίσης θα περιοριστεί αντί να διευρυνθεί η δυνατότητα παροχής φθηνής και πολεοδομικά κατάλληλης γης για ανέγερση νέων κατοικιών, κάτι που θα οδηγήσει και σε εγκατάλειψη της υπαίθρου.
Για τους λόγους αυτούς ο Μιχάλης Κατρίνης ζητά την αναστολή δημοσίευσης του προεδρικού διατάγματος και τη διεξαγωγή οργανωμένου διαλόγου με τους δήμους, ώστε να ληφθούν υπόψη οι πραγματικές ανάγκες, οι σύγχρονες συνθήκες και οι αναπτυξιακές προοπτικές των οικισμών. Επιπλέον, θέτει την κυβέρνηση προ των ευθυνών της για τις αρνητικές οικονομικές και κοινωνικές επιπτώσεις που θα προκύψουν από την απαξίωση της μικρομεσαίας ιδιοκτησίας, ιδιαίτερα στις περιπτώσεις όπου η πολεοδομική επέκταση αποτελεί πρακτικά ανέφικτη επιλογή.
«Στην Προκρούστεια κλίνη των σκοπιμοτήτων τα όρια των οικισμών κάτω από 2.000 κατοίκους»
Με τίτλο: «Στην Προκρούστεια κλίνη των σκοπιμοτήτων τα όρια των οικισμών κάτω από 2.000 κατοίκους», σε άρθρο του στο fonimaleviziou Ο Δημάρχος Μινώα Πεδιάδας Βασίλης Κεγκέρογλου αναλυτικά αναφέρει τα ακόλουθα:
«Με τα Τοπικά και Ειδικά Πολεοδομικά Σχέδια (ΤΠΣ και ΕΠΣ) που προωθούνται εδώ και 3-4 χρόνια, επιδιώκεται σύμφωνα με το Υπουργείο Περιβάλλοντος, η ορθολογική χωρική οργάνωση των δραστηριοτήτων με βάση τις αρχές περιβαλλοντικής προστασίας, της κοινωνικής συνοχής και της οικονομικής ανάπτυξης μέσα από τον προσδιορισμό της αναπτυξιακής προοπτικής της κάθε περιοχής.
Μια από τις καθοριστικές αρμοδιότητες τους και πολύ σωστά, αφού θα έχουν αποτυπώσει και την προοπτική των οικισμών, είναι και ο επανακαθορισμός των ορίων των οικισμών κάτω αλλά και η πρόταση για τους οικισμούς που πρέπει να πολεοδομηθούν.
Όμως κι αυτή η ορθολογική διαδικασία «ξέφυγε» φαίνεται…. κατά λάθος από το αθηνοκεντρικό κράτος- στο οποίο περιλαμβάνονται όχι μόνο η Κυβέρνηση αλλά και όλα τα Όργανα και οι Θεσμοί της Εξουσίας που αποφασίζουν για την τύχη των πολιτών και των τοπικών κοινωνιών ερήμην τους, από κλειστά γραφεία- και το οποίο σπεύδει επειγόντως να εφαρμόσει τα προβλεπόμενα από το πρωτόκολλο του συγκεντρωτικού κράτους.
Συγκεκριμένα, όπως έχω εδώ και μήνες ενημερώσει, προωθεί σχέδιο Προεδρικού Διατάγματος και κάθε νέα εκδοχή του οποίου είναι χειρότερη από την προηγούμενη, που θα προηγηθεί των ΠΔ των ΤΠΣ και ΕΠΣ, με κανόνες… Προκρούστειας κλίνης που μηδενίζουν τη δυνατότητα να καθορίσουν (τα ΤΠΣ και ΕΠΣ), τα όρια των οικισμών σύμφωνα με την προοπτική του κάθε τόπου.
Η εφαρμογή της τελευταίας εκδοχής του ΠΔ προβλέπει ότι τα όρια όχι μόνο δεν διατηρούνται αλλά περιορίζονται δραστικά και το 80% περίπου από την σημερινή γη, εντός ορίων, που περιλαμβάνει οικόπεδα, τίθεται αυτομάτως εκτός ορίων, χάνοντας και τα αντίστοιχα δικαιώματα δόμησης.
Υπενθυμίζω ότι τα όρια των Οικισμών κάτω από 2.000 κατοίκους, καθορίστηκαν κατά 99% σε όλη την Ελλάδα το έτος 1985, με Αποφάσεις των τότε Κρατικών Νομαρχών. Έκτοτε, και επί 40 χρόνια (1985-2025) οι οικισμοί αναπτύσσονται εντός των ορίων τους, με ελάχιστες περιπτώσεις Πολεοδόμησης τους ή Πολεοδομικής Επέκτασης που απαιτούν μακροχρόνια διαδικασία και υψηλή δαπάνη για μικρούς οικισμούς.
Υπάρχουν πολεοδομήσεις που ξεκίνησαν με την ΕΠΑ το 1983 και δεν έχουν ακόμη ολοκληρωθεί και το σημειώνω προκαταβολικά γιατί η απάντηση του ΥΠΕΝ θα είναι: «Μα θα κάνουμε πολεοδομήσεις».
Τα κριτήρια που τίθενται σύμφωνα με το σχέδιο ΠΔ που έχουμε στα χέρια μας, τα σημερινά όρια των οικισμών κάτω των 2.000 κατοίκων, περιλαμβανομένων και των προϋφιστάμενων του 1923, μειώνονται δραστικά και οριζόντια και περιλαμβάνουν ότι έχει οικοδομηθεί μέχρι το 1983 και κάποιες γειτονιές που έχουν οικοδομηθεί έως σήμερα, αν η απόσταση ανάμεσα στα σπίτια δεν είναι μεγάλη.
Όλα αυτά αφορούν το παρελθόν και λιγότερο το παρόν, χωρίς να λαμβάνεται υπόψιν το αύριο και το μέλλον αλλά και η αναπτυξιακή προοπτική κάθε οικισμού (π.χ. στο Δήμο Μινώα Πεδιάδας με την εγκατάσταση ενός νέου Διεθνούς Αεροδρομίου για το οποίο όλες οι κρατικές μελέτες δείχνουν ότι θα διπλασιαστεί και θα τριπλασιαστεί ο πληθυσμός).
Η πράξη συγκρότησης της Εθνικής Χωρικής Στρατηγικής για τον Θαλάσσιο Χώρο (ΕΧΣΘΧ), με την οποία εξειδικεύεται και αποτυπώνεται σε χάρτη ο Θαλάσσιος Χωροταξικός Σχεδιασμός (ΘΧΣ) της χώρας, εκδόθηκε την Μεγάλη Τετάρτη με πρωτοβουλία του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας σε συνεργασία με το Υπουργείο Εξωτερικών και τα συναρμόδια Υπουργεία.
Πρόκειται για μία σημαντική πρωτοβουλία, καθώς για πρώτη φορά η χώρα μας θέτει τους κανόνες για την οργάνωση του θαλάσσιου χώρου. Ο ΘΧΣ συνιστά ένα ολιστικό χωροταξικό πλαίσιο και αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση για την επιτυχή ανάπτυξη γαλάζιας και κυκλικής οικονομίας, αποτυπώνοντας με ευκρίνεια τις ανθρώπινες δραστηριότητες που μπορούν να πραγματοποιούνται σε όλες τις θαλάσσιες ζώνες της χώρας μας, με σεβασμό στην αδήριτη ανάγκη προστασίας του περιβάλλοντος.
Η προσέγγιση που ακολουθήθηκε κατά την εκπόνηση της ΕΧΣΘΧ συνέθεσε συχνά αντικρουόμενες κοινωνικές, οικονομικές, ενεργειακές και περιβαλλοντικές παραμέτρους, προκειμένου να υπηρετήσει μια σειρά αλληλένδετους στόχους, όπως η κλιματική ανθεκτικότητα του θαλάσσιου περιβάλλοντος, η βιώσιμη τουριστική ανάπτυξη, η προστασία της πολιτιστικής μας κληρονομιάς και ιδιαίτερα των ενάλιων αρχαιοτήτων, η βελτίωση και προστασία των θαλασσίων μεταφορών, η εκμετάλλευση των ενεργειακών πόρων της χώρας, η ιχθυοκαλλιέργεια και η ενίσχυση των διασυνοριακών έργων κοινού ενδιαφέροντος. Ο ΘΧΣ λαμβάνει υπόψη τις αλληλεπιδράσεις μεταξύ χερσαίων και θαλάσσιων δραστηριοτήτων και αποδίδει έμφαση στη διαβούλευση και συνδιαμόρφωση των προτεραιοτήτων ανά περιφέρεια, μέσα από τη συγκρότηση Θαλάσσιων Χωροταξικών Πλαισίων.
Με τον ΘΧΣ και την ΕΧΣΘΧ, η Ελληνική Πολιτεία για πρώτη φορά οριοθετεί λεπτομερείς χρήσεις των θαλασσίων ζωνών της, υλοποιώντας την υποχρέωση που απορρέει από την Οδηγία 2014/89/ΕΕ και ασκώντας τα δικαιώματα που πηγάζουν από το Διεθνές Δίκαιο.
Σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές:
-Για πρώτη φορά σε επίσημο κείμενο της Ε.Ε. τα απώτατα δυνητικά όρια της ελληνικής υφαλοκρηπίδας
– “Κλείνουμε εκκρεμότητες του παρελθόντος, υπερασπιζόμαστε τα εθνικά συμφέροντα στην πράξη”
– “Το ότι λύνουμε εκκρεμότητες δεν σημαίνει ότι δεν θέλουμε θετικό κλίμα στις ελληνοτουρκικές σχέσεις”
– Στη μέση γραμμή ο χάρτης μέχρι τη σύναψη συμφωνιών οριοθέτησης με γειτονικά κράτη
– Οδικός χάρτης αξιοποίησης των θαλασσίων πόρων ο Θαλάσσιος Χωροταξικός Σχεδιασμός (ΘΧΣ)
– Τμήμα του ευρωπαϊκού κεκτημένου ο Θαλάσσιος Χωροταξικός Σχεδιασμός.
Ερωτήσεις και απαντήσεις
Το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας δημοσιοποίησε εξάλλου σειρά απαντήσεων σχετικά με το τι συνιστά ο εν λόγω σχεδιασμός:
Τι είναι ο θαλάσσιος χωροταξικός σχεδιασμός;
Ο Θαλάσσιος Χωροταξικός Σχεδιασμός (ΘΧΣ) αποτυπώνει τις ανθρώπινες δραστηριότητες σε όλες τις θαλάσσιες ζώνες της χώρας μας, με γνώμονα την προστασία του περιβάλλοντος σ’ αυτές.
Ταυτόχρονα, προσδιορίζει τη συμβατότητα και την παράλληλη ανάπτυξη των δραστηριοτήτων αυτών, με γνώμονα πάντοτε τη βιώσιμη ανάπτυξη των θαλασσίων περιοχών και την αξιοποίηση των θαλασσίων πόρων. Το γεωγραφικό πεδίο εφαρμογής του θαλάσσιου χωροταξικού σχεδιασμού καθορίστηκε σύμφωνα με την κείμενη νομοθεσία της Ευρωπαϊκής Ένωσης και με το Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας, ιδίως δε με τη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας (UNCLOS).
Η διαδικασία αυτή προβλέπεται στην οδηγία 2014/89/ΕΕ και εκπληρώνεται, με αυτόν τον τρόπο, η ευρωπαϊκή υποχρέωση της χώρας μας. Η ορθή μεταφορά της οδηγίας στο εθνικό δίκαιο είναι απαραίτητη για την ανάπτυξη βιώσιμης γαλάζιας οικονομίας, τη βιώσιμη διαχείριση των θαλάσσιων πόρων και τη διατήρηση υγιών θαλάσσιων οικοσυστημάτων και της βιοποικιλότητας, στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας.
Αξίζει να σημειωθεί ότι η οδηγία αυτή δεν θίγει τα κυριαρχικά δικαιώματα και τη δικαιοδοσία των κρατών μελών επί των θαλάσσιων υδάτων, τα οποία απορρέουν από τις σχετικές διατάξεις του διεθνούς δικαίου, ιδίως δε από την UNCLOS.
Ποιος είναι ο στόχος του;
Η οργάνωση του θαλάσσιου χώρου, η ομαλή αλληλεπίδραση χερσαίων και θαλάσσιων δραστηριοτήτων, με στόχο την προστασία του περιβάλλοντος και τη βιώσιμη ανάπτυξη. Κατά την εκπόνηση του ΘΧΣ θα ληφθούν υπόψη κοινωνικές, οικονομικές, ενεργειακές και περιβαλλοντικές παράμετροι, για δραστηριότητες όπως:
– η προστασία του θαλασσίου περιβάλλοντος από τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής -μεταξύ άλλων- δια του ορισμού θαλάσσιων πάρκων,
– η διαφύλαξη της πολιτιστικής μας κληρονομιάς και ιδιαίτερα των ενάλιων αρχαιοτήτων,
– η βελτίωση και προστασία των θαλασσίων μεταφορών,
– η βιώσιμη τουριστική ανάπτυξη,
– η εκμετάλλευση των ενεργειακών πόρων της χώρας και ιδιαίτερα των δυνητικών κοιτασμάτων φυσικού αερίου αλλά και των υπεράκτιων αιολικών μας πάρκων,
– η ιχθυοκαλλιέργεια,
– η ενίσχυση των διασυνοριακών υποδομών κοινού ενδιαφέροντος με άλλα κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της άμεσης περιφέρειάς της.
Με τον θαλάσσιο χωροταξικό σχεδιασμό, δίνεται η δυνατότητα μίας συντεταγμένης -και όχι αποσπασματικής- οριοθέτησης ανθρώπινων δραστηριοτήτων.
Η ορθή μεταφορά της οδηγίας στο εθνικό δίκαιο είναι απαραίτητη για την ανάπτυξη βιώσιμης γαλάζιας οικονομίας, τη βιώσιμη χρήση των θαλάσσιων πόρων και τη διατήρηση υγιών θαλάσσιων οικοσυστημάτων και της βιοποικιλότητας, στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας.
Σε συνέχεια των στρατηγικών προτεραιοτήτων που έθεσε ο Πρωθυπουργός στο 9ο “Our Ocean Conference”, ο Σχεδιασμός αποτελεί μέρος μιας ολιστικής πολιτικής χωροταξικού σχεδιασμού της χώρας σε θάλασσα και στεριά, που προοδευτικά υλοποιείται από την ελληνική Κυβέρνηση.
Γιατί κατατίθεται τώρα ο θαλάσσιος χωροταξικός σχεδιασμός;
Ο Θαλάσσιος Χωροταξικός Σχεδιασμός αποτελεί έναν Οδικό Χάρτη αξιοποίησης των θαλασσίων πόρων μας. Συνεπώς, η σχεδίασή του αποτέλεσε αντικείμενο μακράς διαβούλευσης με συναρμόδια Υπουργεία, φορείς τοπικής αυτοδιοίκησης, καθώς και με τις τοπικές κοινωνίες. Ο ΘΧΣ αποκτά ακόμα μεγαλύτερη αξία, αν συνυπολογιστεί ότι η χώρα μας διαθέτει τη μεγαλύτερη ακτογραμμή στην Ευρωπαϊκή Ένωση και τα περισσότερα καταγεγραμμένα νησιά.
Γιατί χωρίστηκε ο θαλάσσιος χωροταξικός σχεδιασμός σε 4 χωρικές ενότητες;
Γιατί, με αυτόν τον τρόπο, απεικονίζεται η διοικητική διάρθρωση των αντίστοιχων Περιφερειών. Θα ακολουθήσει η έκδοση των αντίστοιχων θαλάσσιων χωροταξικών πλαισίων, όπως συνέβη και με τα Περιφερειακά Χωροταξικά Πλαίσια (12 από τα συνολικά 13 έχουν ήδη δημοσιευθεί, ενώ δρομολογείται και το 13ο).
Πού δημοσιεύεται ο θαλάσσιος χωροταξικός σχεδιασμός; Πώς θα ενημερωθούν οι πολίτες;
Δημοσιεύεται σε ΦΕΚ, όπως προβλέπεται στην Ελλάδα, ενημερώνεται η Ευρωπαϊκή Ένωση και αναρτάται στις σχετικές διαδικτυακές πλατφόρμες της. Παράλληλα θα υπάρξουν και δράσεις ενημέρωσης από το ΥΠΕΝ.
Έχει γεωπολιτική σημασία ο ΘΧΣ;
Το γεωγραφικό πεδίο εφαρμογής του θαλάσσιου χωροταξικού σχεδιασμού καθορίστηκε σύμφωνα με την κείμενη νομοθεσία της Ένωσης και με το διεθνές δίκαιο της θάλασσας, ιδίως, δε, με τη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας (UNCLOS).
Είναι η πρώτη φορά που αποτυπώνονται σε επίσημο ρυθμιστικό κείμενο της ΕΕ τα όρια της ελληνικής υφαλοκρηπίδας, δηλαδή πλήρης επήρεια της ηπειρωτικής χώρας και των νησιών.
Ο θαλάσσιος χωροταξικός σχεδιασμός υλοποιεί μία σειρά από ευρωπαϊκές στρατηγικές και αποτελεί τμήμα του ευρωπαϊκού κεκτημένου.
Οι εργασίες για τις οποίες απαιτείται Έγκριση Εργασιών Δόμησης Μικρής Κλίμακας καθορίζονται από την παράγραφο 2 του Άρθρου 29: Διοικητικές πράξεις για την εκτέλεση οικοδομικών εργασιών του Ν.4495/2017.
Έτσι Έγκριση εργασιών δόμησης μικρής κλίμακας απαιτείται για τις εξής εργασίες:
α) δοκιμαστικές τομές του εδάφους και εκσκαφή ύστερα από έγγραφο της αρχαιολογικής υπηρεσίας εκτός εάν η έγκριση οι δοκιμαστικές τομές του εδάφους διενεργούνται από τις αρμόδιες Υπηρεσίες του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού, καθώς για εργασίες που απαιτούνται για γεωτεχνικές έρευνες σύμφωνα με τον ΕΑΚ 2003.
β) τοποθέτηση προκατασκευασμένων κατοικιών, όπου από ειδικά προγράμματα προβλέπεται η κάλυψη στεγαστικών αναγκών μειονεκτικών και ειδικών ομάδων πληθυσμού ή προβλέπεται για αυτοστέγαση παλιννοστούντων και πληγέντων από βίαια συμβάντα,
γ) αντλητικές εγκαταστάσεις και κτίσματα με τις απολύτως απαραίτητες διαστάσεις για τη στέγασή τους, σύμφωνα με το άρθρο 3 του από 24.5.1985 π.δ., εφόσον έχουν την απαιτούμενη έγκριση της αρμόδιας Διεύθυνσης Γεωργίας, εκτός της περίπτωσης που επιβάλλεται η κατασκευή υποστυλωμάτων,
δ) κατασκευή υπόγειων εγκαταστάσεων νεκροταφείων, όπως χωνευτήρι, βυθιζόμενων κάδων και δεξαμενή νερού, μέγιστης επιφάνειας είκοσι πέντε (25,00) τ.μ. και βάθους έως τέσσερα (4,00) μ., που εξυπηρετούνται με εξωτερικά συστήματα μηχανοστασίου συμπαγούς τύπου (compact), αν απαιτείται, και με την προϋπόθεση ότι το ύψος των κατασκευών σε κανένα σημείο δεν υπερβαίνει το ένα (1,00) μ. από την οριστική στάθμη εδάφους. Για την εγκατάσταση απαιτείται δήλωση αρμόδιου μηχανικού που αναλαμβάνει την ευθύνη της στατικής και ηλεκτρομηχανολογικής ασφάλειας της κατασκευής και των εγκαταστάσεων,
ε) εγκατάσταση προσωρινών κατασκευών της παρ. 74 του άρθρου 2 του ν. 4067/2012, που συνοδεύεται από πιστοποιητικό στατικής επάρκειας,
στ) η κατασκευή ανελκυστήρα, σύμφωνα με την παρ. 2 του άρθρου 27 του ν. 4067/2012, που απαιτείται για τη μετακίνηση των ατόμων με αναπηρία ή εμποδιζόμενων ατόμων σε υφιστάμενα κτίρια ή σε κτίρια που διαθέτουν ανελκυστήρα με εσωτερικές διαστάσεις θαλάμου εκτός προδιαγραφών ΕΛΟΤ ΕΝ 81-70 ή σε κτίρια όπου πρέπει να γίνει επέκταση των στάσεων του ανελκυστήρα προκειμένου να εξυπηρετηθούν άτομα με αναπηρία ή εμποδιζόμενα άτομα,
ζ) κοπή δένδρων μέσα σε εγκεκριμένα ρυμοτομικά σχέδια ή σε Ζ.Ο.Ε., καθώς και σε οικισμούς προϋφιστάμενους του ν.δ. 17.7.1923 (Α΄ 223) και οικισμούς οριοθετημένους με το από 24. 5.1985 π.δ.. Ειδικά, για την κοπή δένδρων σε κοινόχρηστο χώρο πόλης ή οικισμού, Έγκριση Εργασιών Μικρής Κλίμακας χορηγείται ύστερα από αίτηση, η οποία συνοδεύεται από Τεχνική Έκθεση του αρμόδιου γεωτεχνικού επιστήμονα και της αρμόδιας υπηρεσίας του οικείου δήμου και σχετική απόφαση του αρμόδιου οργάνου του δήμου, με την επιφύλαξη των διατάξεων της δασικής νομοθεσίας,
η) υπόγειοι σταθμοί διανομής ή μέτρησης και ρύθμισης φυσικού αερίου,
θ) τοποθέτηση ικριωμάτων. Σε αυτήν την περίπτωση απαιτείται κατάθεση σχεδίου και φακέλου ασφάλειας και υγείας του έργου με ορισμό του υπεύθυνου συντονιστή, σύμφωνα με τις διατάξεις του π.δ. 305/1996 (Α΄ 305) και δήλωση ανάληψης της ευθύνης από μηχανικό για την επίβλεψη του έργου,
ι) τοποθέτηση εργοταξιακών οικίσκων,
ια) εκσκαφές καναλιών οδεύσεως καλωδίων εντός των γηπέδων ή οικοπέδων πρατηρίων υγρών καυσίμων για την εγκατάσταση των συστημάτων εισροών-εκροών,
ιβ) εργασίες εξωτερικών χρωματισμών ή αντικατάσταση κιγκλιδωμάτων ή επισκευή επιχρισμάτων ή επισκευή όψεων με χρήση ικριωμάτων,
ιγ) επένδυση όψεων και αντικατάσταση υαλοπετασμάτων με χρήση ικριωμάτων,
ιδ) κατασκευή πέργκολας επιφάνειας άνω των πενήντα (50) τ.μ. σε ακάλυπτους χώρους, προκήπια, βεράντες ισογείων. Σε δώματα, υπαίθριους χώρους και ανοιχτούς εξώστες επιβάλλεται η έγκριση εργασιών δόμησης μικρής κλίμακας ανεξαρτήτως επιφάνειας,
ιε) τοποθέτηση ασκεπούς δεξαμενής νερού ή πισίνας, μέγιστης επιφάνειας πενήντα (50) τ.μ., που εξυπηρετούνται με εξωτερικά συστήματα μηχανοστασίου συμπαγούς τύπου (compact), υπό την προϋπόθεση ότι για την εγκατάστασή τους δεν απαιτείται τοιχίο από οπλισμένο σκυρόδεμα, ότι το ύψος των κατασκευών σε κανένα σημείο δεν υπερβαίνει το ένα (1,00) μέτρο από την οριστική στάθμη εδάφους, δεν απαιτούνται εκσκαφές ή επιχώσεις του φυσικού εδάφους μεγαλύτερες από ενάμισι (1,50) μέτρο για την τοποθέτησή τους και πραγματοποιείται η προβλεπόμενη από τις κείμενες διατάξεις φύτευση του υποχρεωτικώς ακάλυπτου χώρου,
ιστ) αγωγοί αερισμού και λοιπές εγκαταστάσεις και κατασκευές που αναφέρονται στις παραγράφους 2β, 2δ, 2στ και 3 του άρθρου 19 του ν. 4067/2012,
ιζ) εσωτερικές διαρρυθμίσεις, καθώς και εργασίες αλλαγής χρήσης για τις οποίες σύμφωνα με το άρθρο 5 του ν. 4067/2012, όπως ισχύει, δεν απαιτείται η έκδοση οικοδομικής αδείας, με την προϋπόθεση ότι δεν θίγονται τα στοιχεία του φέροντος οργανισμού του κτιρίου και δεν μεταβάλλονται προς το δυσμενέστερο τα φορτία και η κατηγορία σεισμικής σπουδαιότητας σύμφωνα με τον ΕΑΚ.
ιη) κατασκευή φυτεμένων δωμάτων και φυτεμένων επιφανειών,
ιθ) τοποθέτηση εξωτερικής θερμομόνωσης ή παθητικών ηλιακών συστημάτων στις εξωτερικές όψεις,
κ) συντήρηση και επισκευή στεγών με χρήση ικριωμάτων,
κα) απλή περιτοίχιση από λιθοδομή μέχρι ύψους ενός (1,00) μέτρου ή περίφραξη από ελαφρύ υλικό γηπέδων σε εκτός σχεδίου περιοχές και σε οικισμούς που στερούνται σχέδιο πόλης. Για γήπεδα όπου προβλέπεται η λειτουργία κέντρων κράτησης παράτυπων μεταναστών δεν απαιτείται η έγκριση εργασιών, έστω και αν η περίφραξη γίνεται με χρήση οποιουδήποτε υλικού και σενάζ,
κβ) περίφραξη με πρόχειρη κατασκευή, όπως συρματόπλεγμα, σε οικόπεδα μη ρυμοτομούμενα σε εντός σχεδίου περιοχές,
κγ) κατασκευή μιας και μόνο λιθόκτιστης αποθήκης ανά καλλιεργούμενο αγρόκτημα, σύμφωνα με την παρ. 4 του άρθρου 6 του από 24.5.1985 π.δ, με επιφάνεια μέχρι δεκαπέντε (15) τετραγωνικά μέτρα και συνολικό ύψος με τη στέγη έως και τρία (3,00) μέτρα, εφόσον δεν γίνεται χρήση οπλισμένου σκυροδέματος στην οροφή της και κατασκευάζεται ανεξάρτητα από τυχόν υπάρχουσα κύρια οικοδομή, ύστερα από έγκριση της αρμόδιας Διεύθυνσης Γεωργίας, με την επιφύλαξη των όσων ορίζονται στην πιο πάνω διάταξη του από 24.5.1985 π.δ.,
κδ) κατασκευή εστιών και φούρνων με τις καπνοδόχους τους, για την εξυπηρέτηση επαγγελματικής χρήσης, εφόσον με τεχνική έκθεση μηχανικού τεκμηριώνεται ότι δεν επηρεάζεται η στατική επάρκεια του φέροντος οργανισμού του κτιρίου,
κε) κατασκευή τζακιών με τις καπνοδόχους τους σε οριζόντιες ιδιοκτησίες με χρήση κατοικίας, εφόσον με τεχνική έκθεση μηχανικού τεκμηριώνεται ότι δεν επηρεάζεται η στατική επάρκεια του φέροντος οργανισμού του κτιρίου,
κστ) ανακατασκευή στέγης, με υποβολή δήλωσης στατικής επάρκειας αρμόδιου μηχανικού,
κζ) λειτουργική συνένωση χώρων σύμφωνα με την παρ. 5 του άρθρου 23 του ν. 4067/2012,
κη) ΚΑΤΑΡΓEITAI
κθ) τοποθέτηση κεραιών, πλην κεραιών λήψης ραδιοτηλεοπτικού σήματος, καθώς και κεραιών ραδιοεπικοινωνίας και κινητής τηλεφωνίας,
λ) εγκατάσταση αυτόνομου συστήματος θέρμανσης,
λα) στέγαστρα και προστεγάσματα των παραγράφων 72 και 79 του άρθρου 2 του ν. 4067/2012, υπό την προϋπόθεση της παρ. 6 ιστ του άρθρου 11 του ν. 4067/ 2012
λβ) επεμβάσεις στις όψεις κτιρίων για την τροποποίηση ή τη διάνοιξη νέων ανοιγμάτων, εφόσον δεν θίγεται ο φέρων οργανισμός και οι επεμβάσεις δεν αντίκεινται σε ειδικότερες διατάξεις.
λγ) πρόχειρες ξύλινες κατασκευές βοηθητικής χρήσης έως 8 τ.μ. και μεγίστου ύψους 2,50 μέτρων, που τοποθετούνται στον ακάλυπτο χώρο.
λδ) Εργασίες εγκατάστασης φ/β συστημάτων, για τις περιπτώσεις που απαιτείται σύμφωνα με ειδικότερες διατάξεις.
λε) Εργασίες εγκατάστασης ανεμογεννητριών, σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις.
Για εργασίες που εμπίπτουν στις περιπτώσεις α΄ έως η΄, ιθ΄, λ΄, λδ΄ και λε΄ δεν ισχύει το όριο του προϋπολογισμού των είκοσι πέντε χιλιάδων (25.000) ευρώ και για την εκτέλεσή τους απαιτείται έγκριση εργασιών δόμησης μικρής κλίμακας ανεξαρτήτως προϋπολογισμού.
Για τις εργασίες των υπόλοιπων περιπτώσεων οι οποίες εκτελούνται είτε συνδυαστικά είτε μεμονωμένα και εφόσον ο συνολικός προϋπολογισμός τους υπερβαίνει τις είκοσι πέντε χιλιάδες ευρώ (25.000) υπολογιζόμενος σύμφωνα με το Παράρτημα Β΄ του ν. 4495/2017, ανά οριζόντια ή κάθετη ιδιοκτησία απαιτείται η έκδοση οικοδομικής άδειας σύμφωνα με την περίπτωση θ΄ της παραγράφου 1 του παρόντος άρθρου.
Έγκριση εργασιών μικρής κλίμακας απαιτείται και για την εκτέλεση εργασιών, αν τούτο προβλέπεται σε ειδικότερες διατάξεις, καθώς και για τη νομιμοποίηση οποιασδήποτε εργασίας που προϋποθέτει την έκδοση σχετικής διοικητικής πράξης.
λστ) διαχωρισμό οριζόντιων ιδιοκτησιών,
λζ) εγκατάσταση κατασκευών αντιθορυβικής προστασίας (ηχοπετάσματα) σε δώματα ή σε ακάλυπτους χώρους υφιστάμενων ειδικών κτιρίων, με σκοπό την απόσβεση ήχων που προέρχονται από μηχανήματα κλιματισμό,
λη) τοποθέτηση προκατασκευασμένων αιθουσών νηπιαγωγείων για την εφαρμογή της δίχρονης προσχολικής υποχρεωτικής εκπαίδευσης της παρ. 12 του άρθρου 220 του ν. 4610/2019, εκτός παραδοσιακών οικισμών. Η τοποθέτηση των παραπάνω αιθουσών ισχύει για τέσσερα (4) έτη από τη διοικητική παραλαβή της αίθουσας προς χρήση από τον οικείο Δήμο με δυνατότητα παράτασης για δύο (2) ακόμη έτη. Στις εργασίες, περιλαμβάνονται και οι απαραίτητες για την τοποθέτηση των αιθουσών διαμορφώσεις του εδάφους. Μετά το πέρας της ανωτέρω προθεσμίας, ο Δήμος υποχρεούται στην άμεση απομάκρυνση των αιθουσών, η υλοποίηση της οποίας καλύπτεται από την χορηγηθείσα έγκριση, μετά από σχετική έγγραφη ενημέρωση της αρμόδιας ΥΔΟΜ,
λθ) κατασκευές εντός οικοπέδου-γηπέδου για τη δημιουργία χώρων εισόδου στα οικόπεδα και γήπεδα, που δεν εμπίπτουν στην περ. ιη της παρ.1 του άρθρου 30 του ν. 4495/2017,
μ) εγκατάσταση Μικρών και μεγάλων Πράσινων Σημείων του άρθρου 44 Α του ν. 4042/2012 (Α`24), συμπεριλαμβανομένης της κατασκευής υποστηρικτικών κτισμάτων τους, καθώς και άλλων τυχόν απαιτούμενων εργασιών.
μα) εγκατάσταση αεροϋποστηριζόμενων θόλων του άρθρου 20Α του ν. 4067/2012.
μβ) εγκατάσταση μονάδων παρασκευής εδαφοβελτιωτικών και λιπάσματος (κομπόστ) από προδιαλεγμένο οργανικό κλάσμα αστικών αποβλήτων σε Οργανωμένους Υποδοχείς Μεταποιητικών και Επιχειρηματικών Δραστηριοτήτων (Ο.Υ.Μ.Ε.Δ.) του άρθρου 64 του ν. 4819/2021 σε περιοχές εκτός σχεδίου πόλεως και ορίων οικισμών, συμπεριλαμβανομένης της κατασκευής υποστηρικτικών κτισμάτων, όπως γραφείου προσωπικού και χώρου φύλαξης υλικών και εξοπλισμού, συνολικής επιφανείας έως εκατό (100) τ.μ.
