Τη δυνατότητα να «κλειδώσουν» αγοραπωλησίες ακινήτων με προσύμφωνα έχουν οι πολίτες προκειμένου να απαλλαγούν από τις περιπέτειες που προκαλεί η αποχή των συμβολαιογράφων, η οποία συνεχίζεται μέχρι τις 8 Ιανουαρίου, οπότε και αναμένεται να επανεκτιμήσουν τη στάση τους.
Μέσω των προσυμφώνων, οι πολίτες μπορούν να προχωρήσουν τη διαδικασία αγοράς ή πώλησης ενός ακινήτου και να υπογράψουν το οριστικό συμβόλαιο όταν θα λήξει η αποχή των συμβολαιογράφων. Οι συμβολαιογράφοι Αθηνών – Πειραιώς αποφάσισαν να συνεχίσουν επ’ αόριστον την αποχή από όλα τα μεταβιβαστικά συμβόλαια από οποιαδήποτε αιτία, καθώς και από την υποβολή των αντίστοιχων σχετικών δηλώσεων φόρου, είτε μέσω της ηλεκτρονικής πλατφόρμας myPROPERTY είτε μέσω οποιασδήποτε άλλης διαδικασίας. Ωστόσο, για να ξεμπλοκάρουν αγοραπωλησίες ακινήτων αποφασίστηκε να εξαιρεθεί από την αποχή η σύνταξη προσυμφώνων συμβολαίων ασχέτως καταβολής ή όχι αρραβώνα, δηλαδή προκαταβολής.
Μεταβιβάσεις
Το προσύμφωνο αγοραπωλησίας ακινήτου είναι το έγγραφο που καταρτίζεται μεταξύ δύο μερών, παρουσία συμβολαιογράφου, τα οποία δεσμεύει να προβούν στη μεταβίβαση ακινήτου. Ο πωλητής δεσμεύεται να μεταβιβάσει το ακίνητο στον αγοραστή και ο αγοραστής να καταβάλει το συμφωνημένο τίμημα στον πωλητή. Ως προς τη διάρκεια ισχύος του προσυμφώνου, μπορεί να καταρτιστεί είτε για μια συγκεκριμένη χρονική περίοδο, μετά την οποία ενεργοποιείται η υπογραφή του οριστικού συμβολαίου, είτε με την προϋπόθεση να εκπληρωθούν συγκεκριμένοι όροι από τα συμβαλλόμενα μέρη. Συνήθως, κατά τη σύναψη του προσυμφώνου, ο αγοραστής δίνει μια προκαταβολή στον πωλητή για να εξασφαλίσει τη συμφωνία και να ενισχύσει ακόμα περισσότερο τη θέση του.
Μετρητά
Επίσης, όσοι αγοραστές ακινήτων έχουν υπογράψει προσύμφωνο ή ακόμα και ιδιωτικό έγγραφο μέχρι τις 11 Δεκεμβρίου 2023, ημερομηνία δημοσίευσης του νέου φορολογικού νόμου στο ΦΕΚ, έχουν τη δυνατότητα να εξοφλήσουν το τίμημα με μετρητά ανεξάρτητα από τον χρόνο υπογραφής του οριστικού συμβολαίου. Για παράδειγμα, αν κάποιος υπέγραψε προσύμφωνο αγοράς ακινήτου στις 5 Δεκεμβρίου 2023, θα μπορεί να ολοκληρώσει την αγοραπωλησία του ακινήτου καταβάλλοντας μέρος του τιμήματος ή ακόμα και ολόκληρο το τίμημα σε μετρητά, παρά το γεγονός ότι έχει ενεργοποιηθεί το μέτρο που απαγορεύει τις αγοραπωλησίες ακινήτων με μετρητά. Οι υπόλοιποι φορολογούμενοι είναι υποχρεωμένοι πλέον να εξοφλούν ολόκληρο το τίμημα των ακινήτων με τραπεζικά μέσα πληρωμής. Σε διαφορετική περίπτωση το συμβόλαιο θεωρείται άκυρο και απαγορεύεται η μεταγραφή του, ενώ στους παραβάτες επιβάλλονται τσουχτερά πρόστιμα που φθάνουν έως τις 500.000 ευρώ.
Με τη νέα διάταξη η οποία ισχύει από τις 11 Δεκεμβρίου 2023 καταργείται η χρήση μετρητών ως τρόπος εξόφλησης του τιμήματος κατά τη σύνταξη συμβολαιογραφικών πράξεων μεταβίβασης ακινήτων με επαχθή αιτία και καθίσταται υποχρεωτική η χρήση τραπεζικών μέσων πληρωμής για την εξόφληση του τιμήματος, για την οποία η φορολογική διοίκηση ενημερώνεται από τον συμβολαιογράφο που συντάσσει την πράξη μεταβίβασης μέσω της εφαρμογής «myPROPERTY».
Ακύρωση συμβολαίου
Συμβολαιογραφικό ή ιδιωτικό έγγραφο στο οποίο καταγράφεται προκαταβολή ή μερική ή ολική εξόφληση του τιμήματος με μετρητά ή στο οποίο δεν καταγράφεται η εξόφληση του τιμήματος με τη χρήση τραπεζικού μέσου πληρωμής είναι αυτοδικαίως άκυρο, απαγορεύεται να μεταγραφεί στα οικεία βιβλία και δεν παράγει κανένα έννομο αποτέλεσμα έναντι των συμβαλλομένων, του Δημοσίου και οποιουδήποτε τρίτου. Οι υποχρεώσεις και απαγορεύσεις δεν ισχύουν για συμβόλαια που συνάπτονται μετά την εφαρμογή ισχύος του παρόντος σε εκτέλεση προσυμφώνων τα οποία έχουν συνταχθεί πριν από την έναρξη ισχύος του παρόντος.
Σύμφωνα με τη νέα διάταξη:
- Ο συμβολαιογράφος υποχρεούται να αναγράψει στο συμβόλαιο τον τρόπο εξόφλησης του τιμήματος αποκλειστικά με τη χρήση τραπεζικών μέσων πληρωμής.
- Απαγορεύεται η μεταγραφή συμβολαιογραφικού εγγράφου που έχει συνταχθεί χωρίς ο συμβολαιογράφος να έχει αναγράψει στο συμβόλαιο τον τρόπο εξόφλησης του τιμήματος αποκλειστικά με τη χρήση τραπεζικών μέσων πληρωμής.
- Στους συμβολαιογράφους καθώς και στους υποθηκοφύλακες/προϊσταμένους Κτηματολογικών Γραφείων που παραβαίνουν τις υποχρεώσεις τους επιβάλλεται αυτοτελές πρόστιμο ίσο με το 10% του τιμήματος που δεν προκύπτει ότι καταβλήθηκε με χρήση τραπεζικού μέσου πληρωμής, το οποίο δεν μπορεί να είναι μικρότερο των 10.000 ευρώ και να υπερβαίνει τις 500.000 ευρώ για κάθε παράβαση.
