Πολεοδομικές παρατάσεις: ποιες νομοθετεί και ποιες αφήνει στο συρτάρι το ΥΠΕΝ

 ΠΗΓΗ : ECOPRESS.GR

Το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας ανοίγει τον κύκλο των πολεοδομικών παρατάσεων για οικοδομικές άδειες και αυθαίρετα , με διάταξη σε νέο νομοσχέδιο που προωθείται για κατάθεση, ώστε να ψηφιστεί πριν το τέλος του έτους στη Βουλή. Σύμφωνα με τη νομοθετική ρύθμιση του υπουργείου κλειδώνουν 12 πολεοδομικές παρατάσεις. Μένουν ωστόσο ανοιχτές σημαντικές πολεοδομικές υποθέσεις, που λήγουν έως το τέλος του έτους και στις αρχές του νέου έτους για τις οποίες το υπουργείο κρατά κλειστά χαρτιά.

Σύμφωνα με τη νέα ρύθμιση, που προωθεί προς νομοθέτηση το ΥΠΕΝ μεταξύ άλλων «κλειδώνουν» παρατάσεις για υποβολή δικαιολογητικών στους παλαιότερους νόμους νομιμοποίησης αυθαιρέτων και νέες παρατάσεις για βεβαιώσεις και προεγκρίσεις προς έκδοση οικοδομικών αδειών στα λεγόμενα «μικρά οικόπεδα» της κατά παρέκκλιση εκτός σχεδίου δόμησης.

Οι πολεοδομικές ρυθμίσεις και παρατάσεις, που μένουν στο συρτάρι του υπουργείου Περιβάλλοντος 

Οι ανοιχτές πολεοδομικές υποθέσεις, για τις οποίες φορείς των μηχανικών, νομικών και ιδιοκτητών ακινήτων ζητούν παρατάσεις, επισημαίνοντας αφενός μεν την αδυναμία να διεκπεραιωθούν στις προθεσμίες που ισχύουν αφετέρου δε τον κίνδυνο να δημιουργηθούν μεγάλα προβλήματα στις μεταβιβάσεις, την κτηματαγορά και στις κατασκευές είναι:

♦Για την ταυτότητα κτιρίου, στις εκατοντάδες χιλιάδες υπαγωγές αυθαιρέτων σε νόμους τακτοποίησης, που εάν δεν εκδοθεί έως τις 31 Μαρτίου 2026 θεωρούνται άκυρες

♦ Για την ταυτότητα κτιρίου,  σε επτά κατηγορίες κτιρίων, -πλην κατοικίας- ,  που στεγάζουν δραστηριότητες με αυξημένες απαιτήσεις ασφάλειας και λειτουργίας, η οποία σύμφωνα με το νόμο 4495/2017 πρέπει να εκδοθεί έως τις 31 Μαρτίου 2026. Η ίδια υποχρέωση ισχύει και για τα κτίρια του δημοσίου.

Σημειώνεται ότι τους χιλιάδες ιδιοκτήτες των επτά κατηγοριών κτιρίων και τους ιδιοκτήτες αυθαιρέτων που έχουν υπαχθεί σε τακτοποίηση, εάν δεν εκδοθεί ταυτότητα κτιρίου έως τις 31 Μαρτίου 2026 ισχύουν πρόστιμα από 200 ευρώ έως το 10% της αντικειμενικής αξίας του ακινήτου τους.

♦ Για τα αυθαίρετα των κατηγοριών 1 έως 4 για τα οποία  σύμφωνα με τον Ν. 4495/2017, η προθεσμία για την τακτοποίηση τους λήγει οριστικά στις 31 Μαρτίου 2026.

♦ Για τα αυθαίρετα της κατηγορίας 5 και μόνο για τις πέντε ειδικές κατηγορίες ακινήτων για τις οποίες κατ εξαίρεση έμεινε ανοιχτή η δυνατότητα τακτοποίησης μετά την κατάργηση της το 2020. Πρόκειται για τα ακίνητα, που προέρχονται από κληρονομιές, πλειστηριασμούς, leasing, Ε.Τ.Α.Δ ΑΕ, περιοχές έκτακτης ανάγκης για τα οποία εφόσον είναι αυθαίρετα κατηγορίας 5 η δυνατότητα τακτοποίησης τους λήγει στις 31/12/2025.

Οι σχεδιασμοί και  οι ανακοινώσεις για επαναφορά της κατηγορίας 5 αυθαιρέτων 

Σημειώνεται ότι η πολιτική ηγεσία του ΥΠΕΝ έχει ανακοινώσει πολλές φορές τα τελευταία χρόνια ότι σχεδιάζει την επαναφορά δυνατότητας υπαγωγής σε τακτοποίηση των αυθαιρέτων κατηγορίας 5 σε τακτοποίηση, με νέους κανόνες οι οποίοι προϋποθέτουν την ολοκλήρωση του πολεοδομικού και χωροταξικού σχεδιασμού, των μελετών Ζωνών Υποδοχής Συντελεστή, ώστε να συνδυαστεί με τη λειτουργία  της Ψηφιακής Τράπεζας Γης και τη μεταφορά συντελεστή δόμησης. Τα νέα αυτά πολεοδομικά εργαλεία προβλέπεται να είναι έτοιμα από το 2026-27.

Εξάλλου σε πρόσφατες ανακοινώσεις τους στο συνέδριο της  ΚΕΔΕ ο αρμόδιος υφυπουργός ΠΕΝ μίλησε για επαναφορά των αυθαιρέτων της κατηγορίας 5 εστιάζοντας σε κτίρια των δήμων για να μπορούν να ανακαινιστούν και να αναβαθμιστούν ενεργειακά. Δείτε εδώ στο ecopress

♦ Για τις κληρονομιές για τις οποίες  ισχύει για την τακτοποίηση αυθαιρέτων κατασκευών σε ακίνητο «κρυφή» προθεσμία ενός έτους μετά την πάροδο του τετραμήνου για αποδοχή της κληρονομίας. Θέμα που  ανέδειξε  η Ευτυχία Μπάρλου γενική γραμματέας του ΤΕΕ Δυτικής Ελλάδας στο πρόσφατο συνέδριο της ΠΟΜΙΔΑ στην Πάτρα τονίζοντας την ανάγκη να υπάρξει «δυνατότητα τακτοποίησης κληρονομούμενων ακινήτων μόνιμη»

«Στην αποδοχή κληρονομιάς δεν απαιτείται Ηλεκτρονική Ταυτότητα Ακινήτου, οπότε ο κληρονόμος δεν μπαίνει σε διαδικασία διερεύνησης τυχόν αυθαιρεσιών στο ακίνητο με τον μηχανικό του και όταν μετά από χρόνια ίσως, και αφού έχει πληρώσει όλους τους φόρους, θα πάει να το μεταβιβάσει θα ανακαλύψει ότι κληρονόμησε ακίνητο κατηγορίας 5 και τότε δυστυχώς για αυτόν ο μόνος δρόμος θα είναι η κατεδάφιση», είπε χαρακτηριστικά.

Οι πολεοδομικές παρατάσεις που κλειδώνουν στη νέα νομοθετική ρύθμιση του ΥΠΕΝ

Οι πολεοδομικές παρατάσεις που προβλέπει η νομοθετική ρύθμιση που προωθεί το ΥΠΕΝ προς ψήφιση στη Βουλή είναι:

♦ Παράταση στις προθεσμίες υποβολής των απαιτούμενων δικαιολογητικών υπαγωγής για νομιμοποίηση αυθαίρετης κατασκευής ή αυθαίρετης αλλαγής χρήσης στις διατάξεις του νόμου 4495/2017 έως την 31η Δεκεμβρίου 2027 και για 36 επιπλέον μήνες από τη λήξη τους, αντίστοιχα.

♦ Παράταση για την υποβολή δικαιολογητικών στις περιπτώσεις υπαγωγής στους παλαιότερους νόμους νομιμοποίησης αυθαιρέτων όπως στον ν. 4178/2013 (για περιπτώσεις που δεν μεταφέρονται στον πιο πρόσφατο νόμο 4495/2017) αλλά και στον ακόμη παλαιότερο νόμο 4014/2011 για φακέλους που έχουν μεταφερθεί στον μεταγενέστερο νόμο 4178/2013.

♦ Παράταση για δόμηση σε εκτός σχεδίου περιοχές. Ισχύει έως  την 30ή Ιουνίου 2026 η προθεσμία περί υποβολής αιτήματος για έκδοση έγγραφης βεβαίωσης της αρμόδιας Υπηρεσίας Δόμησης αν η αίτηση για έκδοση οικοδομικής άδειας ή προέγκρισης είχε υποβληθεί μέχρι και την 31η Δεκεμβρίου 2024. Οι προεγκρίσεις οικοδομικών αδειών,  που έχουν εκδοθεί παρατείνονται  έως την 30ή Ιουνίου 2026, σε περίπτωση προγενέστερης λήξης τους. Σημειώνεται ότι η ρύθμιση αφορά στα λεγόμενα «μικρά οικόπεδα» της κατά παρέκκλιση εκτός σχεδίου δόμησης,  γηπέδων που είχαν κατατμηθεί προ του 1978 με εμβαδό από 750 μέτρα έως και δύο στρέμματα και πρόσωπο από 10 μέτρα έως και 25 μέτρα, ανάλογα την περίπτωση σε διεθνείς, εθνικές, επαρχιακές, δημοτικές ή κοινοτικές οδούς ή σε εγκαταλελειμμένα τμήματα αυτών ή σε σιδηροδρομικές γραμμές.

♦ Παράταση της απαλλαγής από την έκδοση «άδειας νομιμοποίησης» για αυθαίρετες κατασκευές ή χρήσεις που εγκαθίστανται έως την 31η Οκτωβρίου 2025. «Άδεια νομιμοποίησης» είναι η οικοδομική άδεια ή η έγκριση εργασιών μικρής κλίμακας που εκδίδεται, μετά την εκτέλεση εργασιών ή κατασκευών ή αλλαγών χρήσης χωρίς την έκδοση της απαιτούμενης διοικητικής πράξης, προκειμένου να νομιμοποιηθούν αυτές εφόσον είναι σύμφωνες είτε με τις ισχύουσες διατάξεις κατά τον χρόνο έκδοσης της άδειας, είτε με εκείνες που ίσχυαν, κατά τον χρόνο εκτέλεσής τους.

♦ Παρατάσεις για ένα ή και δύο έτη, για διάφορες κατηγορίες οικοδομικών αδειών όπως η ισχύς αδειών για κτίρια των οποίων έχει ολοκληρωθεί ο φέρων οργανισμός τους προκειμένου να τελειώσουν οι όψεις ή και η στέγη. Αφορά άδειες που εκδόθηκαν με τις διατάξεις του νόμου 2831/2000 (άρθρο 26) για τον εκσυγχρονισμό κτιρίων ή την επέκτασή τους με όρους δόμησης που ίσχυαν κατά το χρόνο έγκρισης της παρέκκλισης, αλλά και παλαιότερων αδειών και αναθεωρήσεων οι οποίες είχαν εκδοθεί έως και τον Μάρτιο του 2012 ή έως το 2017 βάσει παλαιότερων διαταγμάτων και νόμων κλπ.

♦ Παράταση αναστολής έως την 31η Δεκεμβρίου 2026 η υποχρέωση μετεγκατάστασης ή απομάκρυνσης πρατηρίων καυσίμων, υγραερίου, φυσικού αερίου και των συνοδών χρήσεων αυτών με νόμιμη χρήση.

♦ Στον Υμηττό προτείνεται να συνεχιστεί η απαγόρευση οικοδομικών εργασιών στην περιοχή του όρους και των Μητροπολιτικών Πάρκων Γουδή – Ιλισσίων έως την 31η Δεκεμβρίου 2026. Η παράταση που δίδεται αφορά σε αναστολή έκδοσης προεγκρίσεων οικοδομικών αδειών, οικοδομικών αδειών, εγκρίσεων εργασιών μικρής κλίμακας και της εκτέλεσης κάθε οικοδομικής εργασίας έως τη θεσμοθέτηση του νέου Προεδρικού Διατάγματος (ΠΔ) περί καθορισμού μέτρων προστασίας της περιοχής (σ.σ. το 2017 το ΣτΕ είχε ακυρώσει το ΠΔ του 2011 και ακόμη δεν έχει εκδοθεί το νέο).

♦ Στη Μύκονο παρατείνεται η αναστολή έκδοσης οικοδομικών αδειών έως το τέλος του  2026 και προβλέπεται ειδικότερα ότι η έκδοση αδειών αναστέλλεται έως την έγκριση του Ειδικού Πολεοδομικού Σχεδίου (ΕΠΣ) Δήμου Μυκόνου και σε κάθε περίπτωση,  όχι πέρα από τα τέλη του επόμενου έτους.

♦ Στη Σαντορίνη επίσης αναστέλλεται η έκδοση οικοδομικών αδειών έως την έγκριση του Ειδικού Πολεοδομικού Σχεδίου, και όχι πέραν της 31ης Δεκεμβρίου 2026 τόσο για νέα κτίσματα όσο και για επεκτάσεις υφιστάμενων κτιρίων και πισινών ή άλλων υδάτινων επιφανειών στην περιοχή της Καλντέρας, στις νήσους Θήρας και Θηρασιάς.

♦ Στο Δέλτα του Έβρου οι αυθαίρετες κατασκευές θα μπορούν να νομιμοποιηθούν έως την 31η Δεκεμβρίου 2026. Παράλληλα, αναστέλλεται η είσπραξη και η επιβολή κάθε κύρωσης ως και η ισχύς διοικητικών πράξεων κατεδάφισης που τυχόν έχουν εκδοθεί για τα συγκεκριμένα ακίνητα.

Το πλήρες κείμενο της νέας νομοθετικής ρύθμισης του ΥΠΕΝ για τις πολεοδομικές παρατάσεις

«Ως προς τις προτεινόμενες διατάξεις η μη παράταση των προθεσμιών σε διατάξεις πολεοδομικού και χωροταξικού χαρακτήρα που έχουν λήξει ή λήγουν σύντομα, οδηγεί σε απώλεια δικαιωμάτων για τους πολίτες που έχουν ήδη ενεργήσει σύμφωνα με τις προβλεπόμενες διαδικασίες, χωρίς ωστόσο να έχουν προλάβει να τις ολοκληρώσουν» σημειώνεται στην αιτιολογική έκθεση του νέου νομοσχεδίου του ΥΠΕΝ  και ακόμη ότι:

Με την προτεινόμενη ρύθμιση δίνεται παράταση προθεσμιών για σειρά διατάξεων πολεοδομικού και χωροταξικού χαρακτήρα, προκειμένου, να εξασφαλιστούν, κατά περίπτωση, η ομαλή συνέχιση εκκρεμών διαδικασιών, η προσαρμογή των αρμόδιων φορέων και των ενδιαφερομένων στις θεσμικές και τεχνικές απαιτήσεις της ισχύουσας νομοθεσίας, καθώς και η αποφυγή διοικητικών ή πρακτικών δυσχερειών στην εφαρμογή.

Το πλήρες κείμενο της νέας νομοθετικής ρύθμισης  στο νομοσχέδιο του ΥΠΕΝ έχει ως εξής:

Παρατάσεις πολεοδομικών και χωροταξικών ρυθμίσεων

1. Η προθεσμία του πρώτου εδαφίου της παρ. 6 του άρθρου 29 του ν. 4067/2012 (Α’ 79), περί της ισχύος των οικοδομικών αδειών που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής της περ. (α) της παρ. 3 του άρθρου 6 του από 8.7.1993 προεδρικού διατάγματος (Δ` 795), προκειμένου να ολοκληρωθούν οι όψεις και η τυχόν στέγη του κτιρίου και να ενταχθούν στην περ. (γ) της παρ. 5 του άρθρου 42 του ν. 4495/2017 (Α’ 167), παρατείνεται έως την 31η Δεκεμβρίου 2026.

2. α) Η προθεσμία της περ. γ) της παρ. 2 του άρθρου 51 του ν. 4178/2013 (Α` 174), περί εκσυγχρονισμού και κτιριακής επέκτασης σε νόμιμες χρήσεις κτιρίων ή εγκαταστάσεων, οι οποίες διατηρούνται, καθώς και σε χρήσεις οι οποίες προβλέπονται από οικοδομικές άδειες που εκδόθηκαν σύμφωνα με το άρθρο 26 του ν. 2831/2000 (Α’ 140), παρατείνεται έως την 31η Δεκεμβρίου 2026.

β) Η προθεσμία του όγδοου εδαφίου της παρ. 3 του άρθρου 51 του ν. 4178/2013, περί αναστολής της υποχρέωσης μετεγκατάστασης ή απομάκρυνσης πρατηρίων καυσίμων, υγραερίου, φυσικού αερίου και των συνοδών χρήσεων αυτών με νόμιμη χρήση, παρατείνεται έως την 31η Δεκεμβρίου 2026.

3. Οι προθεσμίες των περ. α) και β) του τρίτου εδαφίου της περ. ια) του άρθρου 99 του ν. 4495/2017, περί υποβολής δικαιολογητικών υπαγωγής αυθαίρετης κατασκευής ή αυθαίρετης αλλαγής χρήσης στις διατάξεις του ν. 4495/2017, παρατείνονται μέχρι την 31η Δεκεμβρίου 2027 και για τριάντα έξι (36) επιπλέον μήνες από τη λήξη τους, αντίστοιχα.

4. Η προθεσμία του πρώτου εδαφίου της παρ. 4 του άρθρου 122 του ν. 4495/2017, περί αυθαίρετων κατασκευών στο Δέλτα του Έβρου, παρατείνεται έως την 31η Δεκεμβρίου 2026.

5. Η προθεσμία στο τέλος του εισαγωγικού εδαφίου της παρ. 1 του άρθρου 125ΚΑ του ν. 4495/2017, περί μη εφαρμογής της περ. ι) του άρθρου 28 του ν. 4495/2017 περί άδειας νομιμοποίησης για αυθαίρετες κατασκευές ή χρήσεις που εγκαθίστανται μετά την 1η Μαΐου 2024, παρατείνεται από τη λήξη της έως την 31η Οκτωβρίου 2025.

6. Η προθεσμία της παρ. 11 του άρθρου 51 του ν. 4643/2019 (Α` 193), περί υποβολής δικαιολογητικών στις περιπτώσεις υπαγωγής στον ν. 4178/2013, οι οποίες δεν μεταφέρονται στον ν. 4495/2017 και τις περιπτώσεις υπαγωγής στον ν. 4014/2011 (Α` 209) που έχουν μεταφερθεί στον ν. 4178/2013, παρατείνεται έως την 31η Δεκεμβρίου 2027.

7. Ως προς την προθεσμία του άρθρου 52 του ν. 4710/2020 (Α’ 142), περί ισχύος των οικοδομικών αδειών, των αδειών δόμησης και των τυχόν αναθεωρήσεων αυτών:

α) η προθεσμία έκδοσης των αναφερόμενων αδειών παρατείνεται έως την 31η Ιανουαρίου 2023,

β) και η προθεσμία ισχύος τους παρατείνεται έως την 31η Δεκεμβρίου 2027.

8. α) Η προθεσμία στο τέλος του εισαγωγικού εδαφίου της παρ. 1 του άρθρου 40 του ν. 4759/2020 (Α` 245), περί υποβολής αιτήματος για έκδοση έγγραφης βεβαίωσης της αρμόδιας Υπηρεσίας Δόμησης αν η αίτηση για έκδοση οικοδομικής άδειας ή προέγκρισης είχε υποβληθεί μέχρι και την 31η Δεκεμβρίου 2024, παρατείνεται έως την 30ή Ιουνίου 2026.

β) Η ισχύς των προεγκρίσεων που έχουν εκδοθεί δυνάμει της παρ. 1 του άρθρου 40 του ν. 4759/2020, παρατείνεται έως την 30ή Ιουνίου 2026, σε περίπτωση προγενέστερης λήξης τους.

9. Η προθεσμία της παρ. 1 του άρθρου 45 του ν. 5106/2024 (Α’ 63), περί εκπόνησης σχεδίων αστικής ανθεκτικότητας, παρατείνεται από τη λήξη της, έως την 31η Μαΐου 2026.

10. Η προθεσμία του άρθρου 72 του ν. 4843/2021 (Α` 215), περί παράτασης αναστολής οικοδομικών εργασιών στην περιοχή του όρους Υμηττού και των Μητροπολιτικών Πάρκων Γουδή Ιλισσίων, παρατείνεται έως την 31η Δεκεμβρίου 2026, υπό την επιφύλαξη της υπ` αρ. 26229/1123/1987 κοινής απόφασης των Υπουργών Εθνικής Άμυνας και Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων (Δ` 749), περί όρων και διαδικασίας έκδοσης αδειών οικοδομής για την εκτέλεση στρατιωτικών έργων.

11. Η προθεσμία της παρ. 1 του άρθρου 270 του ν. 5037/2023 (Α` 78), περί αναστολής οικοδομικών αδειών στις εκτός σχεδίου περιοχές της νήσου Μυκόνου, παρατείνεται έως την έγκριση του Ειδικού Πολεοδομικού Σχεδίου και όχι πέραν της 31ης Δεκεμβρίου 2026.

12. Η προθεσμία της παρ. 1 του άρθρου 77 του ν. 5151/2024 (Α’ 173), περί αναστολής έκδοσης οικοδομικών αδειών για νέα κτίρια ή επεκτάσεις υφιστάμενων κτιρίων και πισινών ή άλλων υδάτινων επιφανειών στην περιοχή της Καλντέρας στις νήσους Θήρας και Θηρασιάς που εμφαίνεται ως Ζώνη Ζ’ στο Παράρτημα Δ’ του ν. 5151/2024, παρατείνεται έως την έγκριση του Ειδικού Πολεοδομικού Σχεδίου και όχι πέραν της 31ης Δεκεμβρίου 2026.

Νέα εποχή για τις πολεοδομίες-Mεταφορά στο Κτηματολόγιο

 

Μία από τις πιο εμβληματικές μεταρρυθμίσεις της κυβέρνησης Μητσοτάκη είναι η αναδιοργάνωση του τρόπου λειτουργίας των πολεοδομιών, που είναι η πρώτη συνολική και εκτεταμένη μεταρρύθμιση του χώρου που πραγματοποιείται από το 2015.

Ο νέος τρόπος έκδοσης των οικοδομικών αδειών, η καλύτερη εξυπηρέτηση του πολίτη σε υποθέσεις που αφορούν την ακίνητη περιουσία του, η ενίσχυση της διαφάνειας, η επιτάχυνση των διαδικασιών και η αξιοποίηση της Τεχνητής Νοημοσύνης για τον καλύτερο έλεγχο και την πάταξη της διαφθοράς είναι οι κομβικές αλλαγές που φέρνει το νέο σύστημα.

Η μετάβαση των Υπηρεσιών Δόμησης στο Κτηματολόγιο με τη δημιουργία ενός ενιαίου Εθνικού Οργανισμού (ΕΟΚΕΔ) επιτυγχάνει, μεταξύ άλλων, την  αποτελεσματικότερη κατανομή φόρτου εργασίας, την ενιαία εφαρμογή της νομοθεσίας για όλους σε όλη τη χώρα, τη διαλειτουργικότητα των υπηρεσιών

και τη δυνατότητα εξ αποστάσεως εξυπηρέτησης.  Το σημαντικότερο όμως είναι ότι με το νέο σύστημα οργάνωσης των Κέντρων Δόμησης παρέχεται ισοτιμία στο δικαίωμα δόμησης για όλους, ανεξαρτήτως της υπηρεσίας στην οποία θα απευθυνθούν.

Οταν το νέο πλαίσιο τεθεί σε εφαρμογή, τότε θα έχει γίνει το σημαντικότερο βήμα για να αντιμετωπιστεί ένα από τα πιο σοβαρά και διαχρονικά προβλήματα τόσο για το κράτος όσο και για τους πολίτες.  Η αναβάθμιση της ποιότητας των υπηρεσιών και η αποτελεσματικότητα του συστήματος ήταν μια ανάγκη που καταγράφηκε έντονα και στην πανελλαδική αξιολόγηση του υπ. Εσωτερικών, όταν οι Υπηρεσίες Δόμησης (ΥΔΟΜ) κατέγραψαν μέση βαθμολογία 3,4/10, ένδειξη ότι η αποτελεσματικότητα, η απλοποίηση και η πλήρης ψηφιοποίηση των φακέλων αποτελούν προτεραιότητα για τους πολίτες

Ανελκυστήρες: Παράταση στην απογραφή έως τον Ιούνιο του 2026 – Ξεπέρασαν τους 250.000 οι καταγεγραμμένοι

 ΠΗΓΗ : Newsroom eleftherostypos.gr 

Το Υπουργείο Ανάπτυξης ανακοίνωσε παράταση της προθεσμίας για την καταγραφή των ανελκυστήρων στο ψηφιακό Μητρώο έως τις 30 Ιουνίου 2026.

Η απόφαση αυτή, που υπογράφεται από τους υπουργούς Ανάπτυξης Τάκη Θεοδωρικάκο και Ψηφιακής Διακυβέρνησης Δημήτρη Παπαστεργίου, δίνει επιπλέον χρόνο σε ιδιοκτήτες, διαχειριστές, εγκαταστάτες και συντηρητές να ολοκληρώσουν την υποχρεωτική απογραφή.

Τις τελευταίες εβδομάδες παρατηρήθηκε σημαντική αύξηση στον αριθμό των καταγεγραμμένων ανελκυστήρων, ο οποίος πλέον ξεπερνά τις 250.000. Παράλληλα, ενισχύθηκε η συνεργασία του Υπουργείου με την ΠΟΜΙΔΑ και τις εταιρείες που δραστηριοποιούνται στην τοποθέτηση και συντήρηση ανελκυστήρων.

Οι υπόχρεοι μπορούν να δηλώσουν τους ανελκυστήρες, μέσω της ηλεκτρονικής πλατφόρμας: https://elevator.mindev.gov.gr. Η διαδικασία ολοκληρώνεται σε ελάχιστα λεπτά, «καθώς έχει ληφθεί κάθε δυνατή πρόνοια, ώστε να είναι ιδιαίτερα απλή για τη διευκόλυνση των πολιτών», σύμφωνα με το αρμόδιο υπουργείο Ανάπτυξης. Στην πλατφόρμα, μάλιστα, έχει αναρτηθεί αναλυτικό εγχειρίδιο, προς διευκόλυνση.

Τη διαδικασία της απογραφής μπορούν να «τρέξουν» οι ιδιοκτήτες διαμερισμάτων, οι διαχειριστές των πολυκατοικιών, οι νόμιμοι εκπρόσωποί τους ή οι συντηρητές και εγκαταστάτες ανελκυστήρων. Βέβαια, παρότι η συμπλήρωση είναι απλή και δεν απαιτεί εξειδικευμένη τεχνική γνώση, συνιστάται -όπου αυτό είναι εφικτό- η απογραφή να γίνεται από τον υπεύθυνο συντηρητή ή εγκαταστάτη. Με αυτόν τον τρόπο διασφαλίζεται ότι όλα τα στοιχεία θα είναι απολύτως ακριβή και συμβατά με τα πρότυπα που θα ελεγχθούν σε μεταγενέστερη φάση.

Κάθε εγγραφή ανελκυστήρα στο Μητρώο Απογραφής Ανελκυστήρων, το οποίο τηρείται στη Γενική Γραμματεία Βιομηχανίας του Υπουργείου Ανάπτυξης, πρέπει να περιλαμβάνει κατ’ ελάχιστον τα ακόλουθα στοιχεία:

• Στοιχεία ιδιοκτήτη ή διαχειριστή ή νόμιμου εκπροσώπου. Εφόσον πρόκειται για συνιδιοκτησία, η διαδικασία εγγραφής μπορεί να ολοκληρωθεί από έναν μόνο ιδιοκτήτη.
• Διεύθυνση του εγκατεστημένου ανελκυστήρα δεδομένα γεωγραφικής θέσης. Σε περίπτωση ύπαρξης περισσότερων του ενός ανελκυστήρων στην ίδια διεύθυνση/κτίριο, απαιτούνται ισάριθμες εγγραφές με τα στοιχεία προσδιορισμού ενός εκάστου εξ αυτών.
• Αριθμό στάσεων ανελκυστήρα.
• Ετος εγκατάστασης και
• Στοιχεία του υπεύθυνου συντηρητή.

Στην εγγραφή συμπληρώνονται, προαιρετικά, οι ακόλουθες πληροφορίες:

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ

• 

  Ανελκυστήρες: Τελευταία ευκαιρία για τις δηλώσεις – Πώς να γλιτώσετε τα πρόστιμα

  24/11/2025 - 14:22
• 

  Μπαλί: Αναστέλλεται η κατασκευή γυάλινου ασανσέρ στην παραλία Κελίνγκινγκ λόγω περιβαλλοντικών ανησυχιών

  03/11/2025 - 13:27

• Υπαρξη ή μη δήλωσης συμμόρφωσης (σήμανση CE) του εγκατεστημένου ανελκυστήρα.
• Υπαρξη προηγούμενης πιστοποίησης.
• Εκκρεμότητες τεχνικής αναβάθμισης, κ.ά.

Η είσοδος των εγγεγραμμένων χρηστών στο Μητρώο πραγματοποιείται με τη χρήση των κωδικών διαπιστευτηρίων της Γενικής Γραμματείας Πληροφοριακών Συστημάτων και Ψηφιακής Διακυβέρνησης (ΓΓΠΣΨΔ) του υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης (Κωδικοί Taxisnet).

Αντιστοίχως, η είσοδος στο σύστημα των χρηστών που ενεργούν με την ιδιότητα του δημοσίου υπαλλήλου, πραγματοποιείται με χρήση των «Κωδικών Δημόσιας Διοίκησης» της ΓΓΠΣΨΔ του υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης.

Κάθε ανελκυστήρας που απογράφεται στο Μητρώο αποκτά Μοναδικό Κωδικό Ανελκυστήρα (UUID). Μάλιστα, η ύπαρξη αριθμού απογραφής θα αποτελεί βασική πληροφορία τεχνικής ταυτοποίησης του ανελκυστήρα, την οποία οι συντηρητές και εγκαταστάτες θα πρέπει να επιβεβαιώνουν κατά τη διάρκεια της τακτικής τους δραστηριότητας. Αν ένας ανελκυστήρας δεν έχει απογραφεί, δεν θα μπορεί να συντηρηθεί νόμιμα και θα θεωρείται μη ασφαλής. Συνεπώς, οι ανελκυστήρες χωρίς αριθμό απογραφής θα σφραγίζονται έως ότου συμμορφωθούν.

Πως απελευθερώνονται οι ιδιοκτήτες από την ομηρεία ρυμοτομικών απαλλοτριώσεων

 Της Γραμματής Μπακλατσή, τοπογράφου, πολεοδόμου, μηχανικού

Μεγάλη είναι η ταλαιπωρία των ιδιοκτητών ακινήτων, τα οποία έχουν δεσμευτεί για πολλά χρόνια για τη δημιουργία κοινόχρηστων και κοινωφελών χώρων κι αυτό γιατί όλο το βάρος για την δημιουργία δρόμων, πλατειών, παιδικών χαρών και άλλων χώρων «πέφτει» στους ιδιοκτήτες ακινήτων που περιμένουν για χρόνια να αποζημιωθούν, ενώ η περιουσίας τους παραμένει αναξιοποίητη.

Στο θέμα των ρυμοτομικών απαλλοτριώσεων αναφέρθηκε ο πρόεδρος του ΣτΕ Μιχάλης Πικραμένος στο πρόσφατο συνέδριο της ΚΕΔΕ τονίζοντας ότι «είναι μεγάλο πρόβλημα, με ανθρώπους να ταλαιπωρούνται επί χρόνια στα δικαστήρια με δέσμευση της περιουσίας τους». Και απευθυνόμενος προς το ακροατήριο των αιρετών της αυτοδιοίκησης του συνεδρίου της ΚΕΔΕ σημείωσε ότι:

-«Εκείνο που ζητάμε από τους Δήμους,  ζητώ  εγώ τουλάχιστον ως πρόεδρος δικαστηρίου, είναι μια πιο ορθολογική αντιμετώπιση της κήρυξης των κοινοχρήστων χώρων και  έχοντας βρει προηγουμένως τα χρηματοδοτικά εργαλεία, έτσι ώστε να μην παρατείνονται επ΄ άπειρον αυτές οι απαλλοτριώσεις, χωρίς πράγματι να υλοποιούνται». Δείτε εδώ στο ecopress

Ανασταλτικός παράγοντας είναι κυρίως η οικονομική δυσπραγία των Δήμων για την αποζημίωση των ρυμοτομούμενων ιδιοκτησιών για κοινόχρηστους χώρους,  καθώς και των αρμόδιων Οργανισμών και Υπηρεσιών για αποζημίωση λόγω αναγκαστικών απαλλοτριώσεων για δημιουργία κοινωφελών χώρων. Έτσι οι απαιτούμενες διοικητικές πράξεις, όπως είναι η πράξη αναλογισμού, τακτοποίησης και προσκύρωσης πολλές φορές μένουν ανεφάρμοστες με αποτέλεσμα ο πολίτης να εμπλέκεται σε μια μακροχρόνια αναζήτηση λύσεων στον κυκεώνα της γραφειοκρατίας. Προκειμένου να λύσουν το πρόβλημα τους, πολλοί ενδιαφερόμενοι ζητούν την άρση της απαλλοτρίωσης λόγω παρέλευσης του εύλογου χρόνου.

Τι είναι η αναγκαστική απαλλοτρίωση;

Με τον όρο αναγκαστική απαλλοτρίωση, εννοούμε την αφαίρεση της κυριότητας της ιδιοκτησίας, με διοικητική πράξη της διοίκησης, λόγω δημόσιας ωφέλειας, ύστερα από την καταβολή πλήρους αποζημίωσης στον ιδιοκτήτη.

Ποιά είναι τα στάδια της αναγκαστικής απαλλοτρίωσης;

Τα στάδια της αναγκαστικής απαλλοτρίωσης είναι:

1) κήρυξη της απαλλοτρίωσης,

2) προσδιορισμός της αποζημίωσης από το δικαστήριο στην Περιφέρεια του οποίου βρίσκεται το ακίνητο,

3) αναγνώριση των δικαιούχων της αποζημίωσης,

4) συντέλεση της απαλλοτρίωσης που επέρχεται από την καταβολή της πλήρους αποζημίωσης στον δικαιούχο, η οποία πρέπει να καταβληθεί εντός 18 μηνών, από την έκδοση της απόφασης του δικαστηρίου.

Τι είναι ακριβώς η τακτοποίηση;

Τακτοποίηση είναι η ενέργεια, μέσω μιας διοικητικής πράξης, με την οποία γίνεται η ανταλλαγή εδαφικών τμημάτων γειτονικών ιδιοκτησιών, έτσι ώστε να αποκτήσουν την κατάλληλη μορφή για την καλύτερη δυνατή εκμετάλλευσή τους. Με άλλα λόγια, η τακτοποίηση αποτελεί το μέσο για να επιτευχθεί η αρτιότητα- οικοδομησιμότητα του ακινήτου, που γίνεται με ανάλογες προσκυρώσεις ανταλλαγές εδαφικών τμημάτων των υπό τακτοποίηση οικοπέδων.

Τι είναι η πράξη αναλογισμού αποζημίωσης οικοπέδων;

Οι πράξεις αναλογισμού διακρίνονται οι παρακάτω περιπτώσεις:

1) ΠΡΑΞΗ ΑΝΑΛΟΓΙΣΜΟΥ, που αφορά την απαλλοτρίωση των οικοπέδων ή των τμημάτων οικοπέδων που δεσμεύονται για την εφαρμογή του σχεδίου πόλης. Σημειώνεται ότι προηγείται του αναλογισμού, η τακτοποίηση των οικοπέδων, προκειμένου πάντοτε να υποχρεούνται για αποζημίωση τα τακτοποιημένα οικόπεδα.

2) ΠΡΑΞΗ ΑΝΑΛΟΓΙΣΜΟΥ ΕΠΕΙΓΟΥΣΑΣ ΑΝΑΓΚΗΣ, η οποία πραγματοποιείται όταν επείγει η διάνοιξη οδού του εγκεκριμένου ρυμοτομικού σχεδίου. Στην περίπτωση αυτή επισπεύδων είναι ο οικείος δήμος ή το δημόσιο.

Ο αναλογισμός είναι η διαδικασία μέσα από την οποία καθορίζονται τα επιμέρους ρυμοτομούμενα τμήματα προς αποζημίωση, οι ιδιοκτήτες που θα το αποζημιώσουν και το μέτρο της επιβάρυνσης του καθενός από αυτούς.

Τι γίνεται για τους Κοινωφελείς Χώρους;

Στους χώρους ειδικού προορισμού, όπως είναι οι χώροι σχολείων, αθλητικών εγκαταστάσεων, κλπ. δε συντάσσονται πράξεις τακτοποίησης και αναλογισμού αποζημίωσης οικοπέδων αλλά η απόκτηση των χώρων γίνεται με μέριμνα και δαπάνες των οικείων φορέων, είτε με ελεύθερη συναλλαγή, είτε με αναγκαστική απαλλοτρίωση.

Δηλαδή για το δρόμο που περνά μπροστά από το οικόπεδό μου θα πληρώσω εγώ παρόλο που θα διέρχονται αυτοκίνητα και θα ωφελείται όλη η πόλη;

Σύμφωνα με την πολεοδομική νομοθεσία υπόχρεοι αποζημίωσης των ρυμοτομούμενων ακινήτων είναι οι ωφελούμενοι παρόδιοι ιδιοκτήτες και ο Δήμος. Ως ωφελούμενοι παρόδιοι νοούνται οι ιδιοκτήτες των οποίων τα ακίνητα έχουν πρόσωπο επί των οδών, των πλατειών και γενικά των κοινόχρηστων χώρων, που προβλέπονται από το ρυμοτομικό σχέδιο ή αποκτούν πρόσωπο επί αυτών μετά την τακτοποίησή τους. Επίσης, οι μη άρτιες ιδιοκτησίες που έχουν κτίσματα μόνιμης μορφής θεωρούνται ωφελούμενες παρόδιες ιδιοκτησίες και βαρύνονται με την αντίστοιχη υποχρέωση.

Ως ωφελούμενοι παρόδιοι ιδιοκτήτες, νοούνται οι παρακάτω:

-Οικείος Δήμος,

-Ιδιοκτήτες ακινήτων που τακτοποιούνται με πρόσωπο στην οδό (παρόδιοι),

-Χώροι ειδικού προορισμού,

-Νεκροταφεία,

-Αρχαιολογικοί χώροι, Ιστορικά διατηρητέα μνημεία, κλπ,

-Ιδιοκτήτες διηρημένων ιδιοκτησιών,

-Ιδιοκτήτες μη άρτιων ιδιοκτησιών, που έχουν κτίσμα μονίμου μορφής,

-Ιδιοκτήτες ιδιοκτησιών εκτός σχεδίου με πρόσωπο στις περιφερειακές οδούς του εγκεκριμένου σχεδίου πόλεως,

-Ιδιοκτήτες ιδιοκτησιών εκτός σχεδίου με πρόσωπο σε καθορισμένη γραμμή αιγιαλού και παραλίας.

Εμένα μου παίρνει ο δρόμος τμήμα του οικοπέδου μου και ο Δήμος μου λέει ότι δεν δικαιούμαι αποζημίωσης. Γιατί συμβαίνει αυτό;

Κατά τη σύνταξη της πράξης αναλογισμού γίνεται ο υπολογισμός των υποχρεώσεων, που βαραίνουν κάθε ωφελούμενο παρόδιο ιδιοκτήτη. Αυτό γίνεται λαμβάνοντας υπόψη το εμβαδό των ρυμοτομούμενων τμημάτων των οικοπέδων και τον ακόλουθο επιμερισμό τους για αποζημίωση σε κάθε ωφελούμενο παρόδιο ιδιοκτήτη. Η νομοθεσία όμως βάζει και κάποια όρια:

α) Για παράδειγμα απαγορεύεται να επιβαρύνονται οι ιδιοκτησίες κατά έκταση μεγαλύτερη του μισού της οικοδομήσιμης επιφάνειάς τους. Το εμβαδόν, που υπολείπεται για αποζημίωση από την υπόψη ιδιοκτησία επιβαρύνει τον Δήμο. Για παράδειγμα εάν το εμβαδόν ενός οικοπέδου είναι 300τ.μ. τότε η επιβάρυνσή του δεν μπορεί να ξεπερνά τα 150τ.μ. Στην περίπτωση, που οι συνολικές υποχρεώσεις της ιδιοκτησίας είναι 200 τ.μ., για τα 50τ.μ. θα επιβαρυνθεί ο Δήμος.

β) οι υποχρεώσεις των παρόδιων ιδιοκτητών για τη διάνοιξη οδών, φθάνουν μέχρι τη ζώνη των 15μ.

γ) για την αποζημίωση των δημιουργούμενων πλατειών, αλσών κλπ κοινοχρήστων χώρων διανοιγόμενων για πρώτη φορά, βαρύνεται για την αποζημίωση κάθε οικόπεδο με πρόσωπο επί των παραπάνω χώρων για επιφάνεια ζώνης οικοπέδων πλάτους 20 μ.

Έχω ένα ακίνητο με σπίτι σε ένα δρόμο εκτός σχεδίου και θέλω να γίνει μια ανταλλαγή και προσκύρωση με τον γείτονα για να διαπλατυνθεί ο δρόμος και αυτός αρνείται. Μπορώ να ζητήσω τακτοποίηση και προσκύρωση;

Η τακτοποίηση και η προσκύρωση ως πράξεις εφαρμογής του σχεδίου πόλεως, δεν εφαρμόζονται σε γήπεδα εκτός σχεδίου πόλεως, παρά μόνο αν είναι οικόπεδα που βρίσκονται εντός εγκεκριμένου σχεδίου πόλης.

Ποια τα στάδια της πράξης αναλογισμού;

♦ Συντάσσεται τοπογραφικό διάγραμμα (σε ΕΓΣΑ 87), που αποτυπώνει την υπάρχουσα κατάσταση στην περιοχή και επί αυτού τοποθετούνται οι καθορισμένες Ρυμοτομικές – Οικοδομικές Γραμμές του σχεδίου πόλης και οι κοινόχρηστοι ή κοινωφελείς χώροι.

♦ Γίνεται με ειδική πρόσκληση της πολεοδομίας η υπόδειξη των ορίων από τους ιδιοκτήτες, καθώς και από τους παρόδιους για όλες τις ιδιοκτησίες που θα πάρουν μέρος στην Πράξη Αναλογισμού.

♦ Γίνεται έρευνα τίτλων ιδιοκτησίας και ειδοποιούνται επίσημα όλοι οι ιδιοκτήτες.

♦ Συντάσσεται η πράξη, με την οποία αναλύονται οι υποχρεώσεις του κάθε ωφελούμενου παρόδιου που έχει υποχρέωση αποζημίωσης.

♦ Γνωστοποίηση της πράξης του περιεχομένου της στους ενδιαφερόμενους ιδιοκτήτες (συνήθως γίνεται κοινοποίηση με δικαστικό επιμελητή). Ο ενδιαφερόμενος ιδιοκτήτης έχει το δικαίωμα υποβολής ένστασης.

♦ Στη συνέχεια οι ενστάσεις μαζί με τη συνταχθείσα Πράξη Αναλογισμού και σχετική εισήγηση του Δήμου υποβάλλονται για να εξεταστούν στην Αποκεντρωμένη Διοίκηση της οικείας Περιφέρειας και υπάρχουν οι ακόλουθες δυνατότητες:

α) Να κυρωθεί η πράξη με την έκδοση της σχετικής απόφασης οπότε στη συνέχεια είναι δυνατή η εφαρμογή της.

β) Να μην γίνει αποδεκτή η κύρωση της πράξης οπότε και διατάσσεται η ανασύνταξή της.

Εμένα μου παίρνουν το οικόπεδο μου για δρόμο και εδώ και 20 χρόνια δεν αποζημιώνομαι. Τί να κάνω;

Εφόσον έχει παρέλθει 15ετία, από την έγκριση του σχεδίου πόλης, μπορείτε να ζητήσετε άρση ρυμοτομικής απαλλοτρίωσης. Σε περίπτωση που υπάρχει απόφαση έγκρισης της πράξης αναλογισμού, μετά την 5ετία επέρχεται αυτοδίκαια άρση της απαλλοτρίωσης, εφόσον ο ιδιοκτήτης αιτηθεί τροποποίησης του σχεδίου πόλης, με την προϋπόθεση να μην έχει ασκηθεί αίτηση για το δικαστικό καθορισμό της αποζημίωσης, να έχει παρέλθει 18μηνο από τη δημοσίευση είτε της απόφασης προσωρινού καθορισμού της αποζημίωσης είτε της απόφασης οριστικού καθορισμού της αποζημίωσης ή δεν έχει καθορισθεί αποζημίωση εξωδίκως.

“Ταχυδρόμος Μαγνησίας”

Οι αλλαγές στην ρύθμιση αυθαιρέτων το 2026

 Με επιπλέον πρόστιμα, κατεδαφίσεις, μπλόκο στις μεταβιβάσεις αλλά και μπλέξιμο με κτηματολόγιο, πολεοδομία, εφορία και άλλες υπηρεσίες, κινδυνεύουν όσοι δεν «τακτοποιήσουν» μέσα στους επόμενους μήνες αυθαίρετα κτίσματα.

Ήδη έχει ξεκινήσει η αντίστροφη μέτρηση για τη ρύθμιση των αυθαιρέτων, διότι σύμφωνα με τον Ν. 4495/2017, η προθεσμία για την τακτοποίηση αυθαιρέτων κατασκευών κατηγοριών 1 έως 4 λήγει οριστικά στις 31 Μαρτίου 2026.

Θυμίζουμε ότι για τα μεγάλα αυθαίρετα, τα λεγόμενα κατηγορίας 5 (με μεγάλες πολεοδομικές παραβάσεις ή κατασκευές χωρίς άδεια) έχει σταματήσει η δυνατότητα τακτοποίησης τους από Οκτώβριο του 2020 και δεν μπορούν να μεταβιβαστούν και να αξιοποιηθούν.

Η ρύθμιση των αυθαιρέτων αποτελεί ίσως τη σημαντικότερη προϋπόθεση για τη νομιμότητα ενός ακινήτου. Η τακτοποίηση αυθαιρέτων επιτρέπει σε ιδιοκτήτες να εξασφαλίσουν τη δυνατότητα μεταβίβασης, χρηματοδότησης από το πρόγραμμα Εξ οικονομώ, ηλεκτροδότησης και γενικά της αξιοποίησης του ακινήτου τους χωρίς νομικούς κινδύνους.

Τι πρέπει να κάνουν οι ιδιοκτήτες;

Θα πρέπει να απευθυνθούν άμεσα σε μηχανικό προκειμένου να γίνουν τα εξής βήματα:

1ονΈλεγχος νομιμότητας του ακινήτου από πολιτικό μηχανικό.

2ονΣύγκριση εγκεκριμένων σχεδίων οικοδομικής άδειας με την πραγματική κατάσταση.

3ονΚατηγοριοποίηση της παράβασης (1–4) και υπολογισμός προστίμου.

4ονΥποβολή δήλωσης αυθαιρέτου μέσω του συστήματος ΤΕΕ.

5ονΚαταβολή παραβόλου & προστίμου (εφάπαξ ή με δόσεις).

6ονΟριστική υπαγωγή και ενημέρωση της Ταυτότητας Κτιρίου.

Σημειώνεται ότι σε παλαιά ακίνητα όπου δεν υπάρχει διαθέσιμος φάκελος, μπορεί να απαιτηθεί νέα τοπογραφική αποτύπωση ή στατική αξιολόγηση από ειδικευμένο μελετητή.

Μήπως πρέπει να περιμένω, γιατί πάντα δίνεται παράταση στην Ελλάδα;

Το ενδεχόμενο νέας παράτασης εξετάζεται από το αρμόδιο Υπουργείο Περιβάλλοντος, ωστόσο καμία επίσημη δέσμευση δεν έχει ανακοινωθεί. Να θυμίσουμε όμως, ότι με αυτό το σκεπτικό χάθηκε και η ευκαιρία τακτοποίησης των μεγάλων αυθαιρέτων – κατηγορίας 5, για χιλιάδες ιδιοκτήτες που έληξε στις 30 Σεπτεμβρίου 2020.

Ήδη, η πολιτεία έχει δεσμευτεί ότι δεν θα δείξει πλέον καμία ανοχή στα αυθαίρετα παλιάς και νέας γενιάς και γι’ αυτό προσανατολίζεται στην ψηφιακή παρακολούθηση όλων των δηλώσεων μέσω της Ψηφιακής Τράπεζας Γης και της Ταυτότητας Κτιρίου, γεγονός που δείχνει διάθεση για σταδιακή ολοκλήρωση του συστήματος και όχι νέα παρατεταμένη ρύθμιση.

Επίσης, τα τελευταία χρόνια, κάθε νέα ρύθμιση που έρχεται, φέρνει μαζί και μεγάλες αυξήσεις στα πρόστιμα. Γι’ αυτό και οι ιδιοκτήτες θα πρέπει να προχωρήσουν έγκαιρα στη νομιμοποίηση αυθαιρεσιών, γιατί θα το βρούνε μπροστά τους στο άμεσο μάλλον.

Ποιές κατηγορίες αυθαιρέτων μπορούν να τακτοποιηθούν έως το 2026;

Όλες οι κατηγορίες 1–4 του Ν. 4495/17, δηλαδή παραβάσεις πριν το 2011 και μικρές ή μεσαίες αποκλίσεις από την άδεια. Σημειώνεται ότι, για τα αυθαίρετα που κτίστηκαν πριν το 1983 δεν είναι απαραίτητη προϋπόθεση η ύπαρξη οικοδομικής άδειας

Αναλυτικά οι τέσσερις κατηγορίες αφορούν:

Κατηγορία 1: Αυθαίρετα προ του 1975

Πρόκειται για τις αυθαίρετες κατασκευές που υφίστανται πριν από το έτος 1975. Εάν η κατασκευή ολοκληρώθηκε πριν τις 09.06.1975, εξαιρούνται οριστικά από την υποχρέωση κατεδάφισης με την καταβολή παραβόλου ποσού διακοσίων πενήντα ευρώ και χωρίς την καταβολή ενιαίου ειδικού προστίμου. Εάν όμως στο ακίνητα υπάρχουν επιπρόσθετες αυθαίρετες κατασκευές που ολοκληρώθηκαν μετά τις 09.06.1975, τότε το ακίνητο θα ενταχθεί στην κατηγορία 2, 4 ή 5, ανάλογα με την περίπτωση.

Κατηγορία 2: Αυθαίρετα προ του 1983

Σε αυτή την κατηγορία υπάγονται όλες οι αυθαίρετες κατασκευές που υφίστανται πριν την 01.01.1983. Τα ακίνητα αυτά εξαιρούνται από την κατεδάφιση με την καταβολή του παραβόλου και του ενιαίου ειδικού προστίμου. Επίσης, ο ιδιοκτήτης θα πρέπει να προσκομίσει τα απαιτούμενα δικαιολογητικά. Εάν στο κτίσμα υπάρχουν αυθαίρετες κατασκευές που ολοκληρώθηκαν μετά την 01.01.1983, τότε το ακίνητο θα ενταχθεί στην κατηγορία 4 ή 5.

Κατηγορία 3: Μικρές Πολεοδομικές Παραβάσεις

Πρόκειται για μια ευρεία κατηγορία, η οποία περιλαμβάνει αρκετές περιπτώσεις, σημαντικότερες εκ των οποίων είναι:

• αλλαγές στις εξωτερικές διαστάσεις του περιγράμματος του κτιρίου έως 5%,
• μείωση του ποσοστού της υποχρεωτικής φύτευσης του ακάλυπτου χώρου του οικοπέδου έως 20%,
• προσθήκη μόνωσης εξωτερικά στις όψεις,
• αλλαγή των διαστάσεων των ανοιγμάτων και μετατόπισή τους,
• υπέρβαση περιτοίχισης ύψους έως 1 μέτρο για κατοικίες και 2 μέτρα για βιομηχανίες και ειδικά κτίρια,
• αλλαγή θέσης του προβλεπόμενου με οικοδομική άδεια κτιρίου σε άλλη θέση.

Κατηγορία 4: Αυθαίρετα προ του 2011

Σε αυτή την κατηγορία υπάγονται οι εξής αυθαίρετες κατασκευές σε κτίσμα με οικοδομικές άδειες με τις οποίες:

-δεν παραβιάζονται σε ποσοστό μεγαλύτερο του 20% τα πολεοδομικά μεγέθη κάλυψης, δόμησης και ύψους που προβλέπονται από τους όρους δόμησης της περιοχής,

-δεν παραβιάζονται σε ποσοστό μεγαλύτερο του 40% τα πολεοδομικά μεγέθη κάλυψης, δόμησης και σε ποσοστό μεγαλύτερο του 20% το πολεοδομικό μέγεθος του ύψους που προβλέπονται από τους όρους δόμησης της περιοχής,

-δεν ξεπερνούν τα 50 τ.μ. σε συνολική δόμηση, όταν βρίσκονται σε ακίνητα που διαθέτουν οικοδομική άδεια,

-αυθαίρετες αλλαγές χρήσης, εφόσον έχουν συντελεστεί σε περιοχές εντός σχεδίου,

-αυθαίρετες κατασκευές ημιϋπαίθριων χώρων σε κτίσματα που βρίσκονται σε περιοχές εκτός σχεδίου.

Τι πρέπει να προσέξουν οι ιδιοκτήτες;

• Η τακτοποίηση θεωρείται ολοκληρωμένη μόνο αν εκδοθεί η Ηλεκτρονική Ταυτότητα Κτιρίου. Χωρίς αυτή, δεν επιτρέπεται μεταβίβαση του ακινήτου.
• Τα πρόστιμα υπολογίζονται με βάση την επιφάνεια, την παλαιότητα, την τιμή ζώνης και το είδος της αυθαιρεσίας.
• Υπάρχει δυνατότητα εξόφλησης σε έως 100 δόσεις, με ελάχιστο ποσό τα 50€ ανά μήνα, αλλά και εκπτώσεις 20% σε περιπτώσεις εφάπαξ καταβολής ή 10% σε περίπτωση προκαταβολής του 30% του προστίμου.

Ποιο παράβολο πρέπει να πληρωθεί για να «κλειδώσει» η υπαγωγή μέχρι 31 Μαρτίου 2026;

Το παράβολο υπολογίζεται ανάλογα με τα τετραγωνικά των αυθαιρέτων τα οποία στη συνέχεια συμψηφίζονται με το ποσό του προστίμου που θα προκύψει μετά την υπαγωγή προς τακτοποίηση:

1) Για αυθαίρετα κτίσματα ή αλλαγή χρήσης έως 100 τ.μ.: 250€

2) Για αυθαίρετα κτίσματα ή αλλαγή χρήσης από 101–500 τ.μ.: 500€

3) Για αυθαίρετα κτίσματα ή αλλαγή χρήσης από 501–2.000 τ.μ.: 1.000€

4) Για αυθαίρετα κτίσματα ή αλλαγή χρήσης από 2.001–5.000 τ.μ.: 4.000€

5) Για αυθαίρετα κτίσματα ή αλλαγή χρήσης Πάνω από 5.001 τ.μ.: 10.000€

Ποιοι ιδιοκτήτες δικαιούνται έκπτωση στα πρόστιμα;

Υπάρχουν ευνοϊκές ρυθμίσεις για τις εξής περιπτώσεις:

• Εξόφληση προστίμων σε 100 δόσεις.
• Μείωση 20% σε όσους θα πληρώσουν εφάπαξ το πρόστιμο.
• Μείωση 10% σε όσους θα καταβάλουν το 30% του προστίμου.
• Δόσεις με 50 ευρώ τον μήνα.
• Παράταση επιπλέον δύο ετών στην τακτοποίηση αυθαίρετων σε όσους αδυνατούν οικονομικά να πληρώσουν τα πρόστιμα.
• Επιπλέον μείωση σε όσους έχουν μία και μοναδική κατοικία.
• Μειώσεις από 15% έως και 30% σε πολλές ευπαθείς ομάδες πληθυσμού, όπως ΑμεΑ, πολύτεκνοι, τρίτεκνοι, άνεργοι, δικαιούχοι εισοδήματος κοινωνικής αλληλεγγύης, παλιννοστούντες.
• Εκπτωση 30% σε όσους έχουν αυθαίρετο σε οικισμό που έχει χαρακτηριστεί «στάσιμος».
• Εκπτώσεις έως 60% σε περιοχές σεισμικής επικινδυνότητας.
• Μείωση 30% έως 50% για κτίσματα που ολοκλήρωσαν την ενεργειακή αναβάθμιση.