Μεγάλες ανατροπές στην εκτός σχεδίου δόμηση κατοικίας, τουριστικών καταλυμάτων και πλήθος άλλων χρήσεων, όπως επίσης για τακτοποιήσεις αυθαιρέτων και εξαγορά από τους αγρότες εκχερσωμένων δασικών εκτάσεων έρχονται εντός του πρώτου εξαμήνου 2024. Ολοκληρώνονται οι 23 νέες Ειδικές Περιβαλλοντικές Μελέτες (ΕΠΜ) για τις περιοχές Natura σε όλη τη χώρα. Ποιές χρήσεις επιτρέπονται και ποιές απαγορεύονται σε τέσσερις ζώνες.
Αντιμέτωπες με την εκτός σχεδίου δόμηση, επεκτάσεις πόλεων και οικισμών, χρήσεις κατοικίας, τουρισμού, οδικών, ενεργειακών και των άλλων δικτύων, ιδιωτικές επενδύσεις και δημόσιες υποδομές αλλά και με ολόκληρες κατοικημένες πόλεις και νησιά, όπου ζουν πάνω από μισό εκατομμύριο πολίτες έρχονται οι 23 νέες Ειδικές Περιβαλλοντικές Μελέτες (ΕΠΜ), που εκπονούνται από το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, για να καθορίσουν το καθεστώς προστασίας στις 446 περιοχές Natura συνολικής έκτασης 58.773,2 τετραγωνικών χιλιομέτρων σε όλη τη χώρα. Δείτε εδώ στο ecopress
Μεγάλη εκκρεμότητα παραμένει για το κράτος η ολοκλήρωση του βασικού χωροταξικού και πολεοδομικού σχεδιασμού της χώρας κι αυτό γιατί ακόμα μέχρι σήμερα δεν έχουν επιλυθεί σημαντικά θέματα, που αφορούν στη δόμηση και τις χρήσεις, κυρίως στον εξωαστικό χώρο.
Μπορεί με αποσπασματικά νομοθετήματα να περιορίστηκε η εκτός σχεδίου δόμηση, όμως τα μεγάλα αγκάθια που αφορούν την οργάνωση χρήσεων γης και προστασία του περιβάλλοντος μέσα σε ένα ενιαίο πλαίσιο, παραμένουν άλυτα και μπλοκάρουν κάθε αναπτυξιακή πορεία της χώρας.
Για την επίλυση αυτών των ζητημάτων είναι αναγκαία, η θεσμοθέτηση των Τοπικών Πολεοδομικών Σχεδίων, η ολοκλήρωση του κτηματολογίου και δασολογίου, η αναγνώριση των κοινοχρήστων δρόμων και η θεσμοθέτηση των ορίων των περιοχών ΝΑΤURA.
Πρόσφατα, το Υπουργείο Περιβάλλοντος παρουσίασε το πλαίσιο των 23 Ειδικών Περιβαλλοντικών Μελετών, που αφορούν στις ειδικές χρήσεις γης εντός περιοχών ΝΑΤURA, σύμφωνα με το ισχύον νομοθετικό πλαίσιο του νόμου 4685/2020.
Οι 23 νέες Ειδικές Περιβαλλοντικές Μελέτες θα ολοκληρωθούν εντός του πρώτου εξαμήνου του 2024 και στη συνεχεία θα θεσμοθετηθούν με Προεδρικά Διατάγματα, ρυθμίζοντας οριστικά το καθεστώς προστασίας για συνολικά 446 προστατευόμενες περιοχές, που καλύπτουν το 27,9 % της έκτασης της χώρας. Δείτε εδώ στο ecopress
Όμως, με την έγκριση των Προεδρικών Διαταγμάτων σημαντικές δραστηριότητες θα πάψουν να υφίστανται, καθώς επίσης θα σταματήσει η δόμηση κατοικίας και μικρών τουριστικών καταλυμάτων σε πολλές περιοχές και οικισμούς της χώρας που είναι κτισμένες σε αυτές τις προστατευμένες περιοχές, όπως είναι: το Πήλιο, νησιά των Κυκλάδων και των Σποράδων, περιοχές στα Γιάννενα, την Καστοριά, τα Τρίκαλα, την Κορίνθια και πολλές άλλες. Υπολογίζεται ότι το θέμα αφορά πάνω από 500.000 κατοίκους που ζουν και δραστηριοποιούνται σε αυτές τις περιοχές.
Τι ισχύει με το Νόμο 4685/2020 για τις περιοχές ΝΑΤURA;
Με τον Ν. 4685/2020, οι ζώνες προστασίας εντός του Δικτύου χωρίζονται σε 4 κατηγορίες, εντός των οποίων επιτρέπονται οι ακόλουθες δραστηριότητες και χρήσεις:
Ζώνη απόλυτης προστασίας της φύσης: Σε αυτές τις περιοχές επιτρέπονται μόνο ορισμένες ή/και όλες από τις ειδικές κατηγορίες χρήσεων ανάλογα με την περιοχή προστασίας, όπως είναι:
- Ποδηλατόδρομοι,
- Μονοπάτια πεζών,
- Θαλάσσιοι διάδρομοι κίνησης σκαφών,
- Εγκατασκευές δικτύων υποδομής και εγκαταστάσεων κοινής ωφέλειας καθώς και εγκαταστάσεις παρακολούθησης και προστασίας περιβάλλοντος π.χ. ρύπανσης, υφαλμύρωσης, ατμοσφαιρικής ρύπανσης, θορύβου, μετεωρολογικών παραμέτρων και διάβρωσης και
- Φάροι.
Ζώνη προστασίας της φύσης: προστατεύεται το φυσικό περιβάλλον από δραστηριότητες ή επεμβάσεις που μπορούν να μεταβάλλουν ουσιωδώς προς το χειρότερο τη φυσική κατάσταση, σύνθεση ή εξέλιξή του. Στις ζώνες προστασίας της φύσης επιτρέπονται μόνο ορισμένες ή/και όλες από τις ειδικές κατηγορίες χρήσεων, όπως:
- Μικρές διαμορφώσεις του εδάφους,
- Έργα για τον εξωραϊσμό και την αισθητική τους αναβάθμιση,
- Λυόμενες και προσωρινές κατασκευές,
- Κατασκευές δικτύων υποδομής και εγκαταστάσεων κοινής ωφέλειας καθώς και
- Εγκαταστάσεις παρακολούθησης και προστασίας περιβάλλοντος π.χ. ρύπανσης, υφαλμύρωσης, ατμοσφαιρικής ρύπανσης, θορύβου, μετεωρολογικών παραμέτρων και διάβρωσης και φάροι.
Ζώνη διατήρησης οικοτόπων και ειδών: Στις Ζώνες Διαχείρισης Οικοτόπων και Ειδών απαγορεύονται ή περιορίζονται, σύμφωνα με τις ειδικότερες ρυθμίσεις της πράξης χαρακτηρισμού της προστατευόμενης περιοχής ή/και του οικείου Σχεδίου Διαχείρισης, δραστηριότητες όταν αυτές είναι σε θέση μεμονωμένα, σωρευτικά με άλλες ή σε συνέργεια με άλλες, να υποβαθμίσουν τον βαθμό διατήρησης προστατευτέου αντικειμένου και ειδικά όταν η υποβάθμιση αυτή δρα αρνητικά στην κατάσταση διατήρησης του προστατευτέου αντικειμένου σε εθνικό επίπεδο.
Στις ζώνες διατήρησης οικοτόπων και ειδών επιτρέπονται μόνο ορισμένες ή/και όλες από τις ειδικές κατηγορίες χρήσεων όπως είναι:
- Κατοικία,
- Κοινωνική πρόνοια,
- Εκπαίδευση,
- Μικρές Αθλητικές εγκαταστάσεις,
- Θρησκευτικοί χώροι,
- Πολιτιστικές εγκαταστάσεις μέχρι 1200 τμ.,
- Διοίκηση τοπικής κλίμακας,
- Μονάδες Ψυχικής Υγείας και Μονάδες Πρόληψης και Καταπολέμησης των Εξαρτήσεων,
- Εμπορικά καταστήματα,
- Καταστήματα παροχής προσωπικών υπηρεσιών,
- Υπεραγορές τροφίμων μέχρι επιφάνεια δόμησης μέχρι 1.500 τ.μ.,
- Γραφεία/Κέντρα έρευνας,
- Εστίαση μέχρι 200 τ.μ.,
- Αναψυκτήρια μέχρι 100 τ.μ.,
- Τουριστικά καταλύματα μέχρι 150 κλίνες,
- Εγκαταστάσεις ειδικής τουριστικής υποδομής και λοιπές τουριστικές επιχειρήσεις,
- Στάθμευση μόνο για τη ζώνη υπαίθρια,
- Επαγγελματικά Εργαστήρια για την επεξεργασία τοπικών προϊόντων μέχρι 400 τ.μ,
- Αγροτικές εκμεταλλεύσεις εγκαταστάσεις και δραστηριότητες, με εξειδίκευση ανά υποκατηγορίες ανάλογα με τη Ζώνη,
- Εξορυκτικές δραστηριότητες (Ορυχεία Λατομεία Μεταλλεία, Αμμοληψία, Ζώνες αναζήτησης, έρευνας και εκμετάλλευσης υδρογονανθράκων),
- Εγκαταστάσεις Μέσων Μαζικής Μεταφοράς, με εξειδίκευση ανά υποκατηγορίες,
- Γωνιές ανακύκλωσης και πράσινα σημεία,
- Εγκαταστάσεις Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας,
- Πάρκα κεραιών τηλεπικοινωνιών, ραδιοφωνικών και τηλεοπτικών σταθμών,
- Στρατιωτικές εγκαταστάσεις,
- Κατασκηνώσεις
- Παιδικές εξοχές,
- Κατασκευές σε δημόσιους κοινόχρηστους χώρους,
- Κατασκευές δικτύων υποδομής και εγκαταστάσεων κοινής ωφέλειας,
- Εγκατάσταση σταθμών μέτρησης ατμοσφαιρικής ρύπανσης, θορύβου και μετεωρολογικών παραμέτρων,
- Εγκατάσταση μονάδων αφαλάτωσης και λοιπών συστημάτων επεξεργασίας νερού,
- Περίπτερα ενημέρωσης/έργα ερμηνείας περιβάλλοντος (πινακίδες, αποχωρητήρια, περίπτερα, στέγαστρα κ.λπ.),
- Λυόμενες και προσωρινές κατασκευές,
- Έργα πρόληψης ή αντιμετώπισης της υφαλμύρωσης των υπογείων υδάτων ή εδαφών,
- Έργα προστασίας από διάβρωση, κατολισθήσεις και στήριξη εδαφών, Έργα που αφορούν την αποκατάσταση και βελτίωση των υδατοαποθεμάτων,
- Πλωτές υποδομές και εγκαταστάσεις θαλάσσιας αναψυχής,
- Φάροι.
Προσοχή!
Οι κατηγορίες:
1) Κατοικία.
2) Κοινωνική πρόνοια.
3) Εκπαίδευση με επιφάνεια δόμησης μέχρι 1.500 τ.μ.
4) Ειδικές αθλητικές εγκαταστάσεις,
5) Πολιτιστικές εγκαταστάσεις μέχρι 1200 τμ.,
6) Διοίκηση τοπικής κλίμακας,
7) Εμπορικά καταστήματα και
8) Καταστήματα παροχής προσωπικών υπηρεσιών,
Επιτρέπονται μόνο για περιοχές εντός σχεδίου ή εντός οικισμού.
Ζώνη βιώσιμης διαχείρισης φυσικών πόρων: Ανθρωπογενείς δραστηριότητες εντός της ζώνης αυτής, όταν μπορούν να οδηγήσουν σε υποβάθμιση του βαθμού διατήρησης του προστατευτέου αντικειμένου στην προστατευόμενη περιοχή και ιδιαιτέρως της κατάστασης διατήρησης του προστατευτέου αντικειμένου σε εθνικό επίπεδο, υπόκεινται σε κατάλληλες ρυθμίσεις βάσει των σχετικών προβλέψεων της πράξης χαρακτηρισμού της προστατευόμενης περιοχής και του οικείου Σχεδίου Διαχείρισης.
Στις ζώνες βιώσιμης διαχείρισης φυσικών πόρων επιτρέπονται ορισμένες ή/και όλες από τις ειδικές κατηγορίες χρήσεων, όπως είναι:
- Βιοτεχνικές και βιομηχανικές εγκαταστάσεις υψηλής όχλησης,
- Πίστες αγώνων αυτοκινήτων και μοτοποδηλάτων,
- Μεγάλες αθλητικές εγκαταστάσεις,
- Χώροι συνάθροισης κοινού/Συνεδριακά κέντρα, Εμπορικά κέντρα,
- Εγκαταστάσεις εμπορικών εκθέσεων εκθεσιακά κέντρα,
- Αεροδρόμια,
- Χώρος επεξεργασίας, αποθήκευσης και διάθεσης στερεών αποβλήτων
- Χώρος επεξεργασίας, διάθεσης στερεών τοξικών αποβλήτων,
- Εγκαταστάσεις οχημάτων τέλους κύκλου ζωής (Ο.Τ.Κ.Ζ.),
- Ιππόδρομος,
- Καζίνο,
- Χώροι διεξαγωγής τεχνικών ψυχαγωγικών και τυχερών παιγνίων.
Γιατί υπάρχει θέμα με τα Ενοικιαζόμενα Επιπλωμένα Διαμερίσματα και Δωμάτια;
Τα Ενοικιαζόμενα Επιπλωμένα Διαμερίσματα και Δωμάτια, ενώ αδειοδοτούνται από τον ΕΟΤ ως τουριστικά καταλύματα εντούτοις πολεοδομικά κτίζονται με τους όρους δόμησης κατοικίας. Επομένως η κατάργηση της κατοικίας στις εκτός σχεδίου περιοχές Natura, συμπαρασύρει και την κατάργηση της τουριστικής αξιοποίησης.
Ποιες άλλες δραστηριότητες καταργούνται στις εκτός σχεδίου περιοχές Natura;
Εμπορικά καταστήματα και καταστήματα παροχής προσωπικών υπηρεσιών, εκπαιδευτήρια, αθλητικές εγκαταστάσεις, πολιτιστικές εγκαταστάσεις και χώροι διοίκησης τοπικής κλίμακας.
Μπορώ να έχω καλλιέργεια σε περιοχή Natura;
Ναι, επιτρέπονται οι αγροτικές δραστηριότητες στις περιοχές Natura, υπό την προϋπόθεση ότι υπήρχε αγροτική δραστηριότητα πριν από την ένταξη σε καθεστώς προστασίας και δεν έχει γίνει εκχέρσωση δασικής έκτασης.
Τι γίνεται με τις εξαγορές δασικών εκτάσεων εντός περιοχών Natura;
Η εξαγορά από τους αγρότες ξεχερσωμένων δασικών εκτάσεων δεν ισχύει. Όμως θα μπορούν οι αγρότες που είναι ενταγμένοι στο ΟΣΔΕ να συνεχίζουν να έχουν τη χρήση των εκτάσεων και να λαμβάνουν τις κοινοτικές ενισχύσεις με τις οποίες είναι συνδεδεμένες οι γεωργικές δραστηριότητες τους.
Τι γίνεται με τα αυθαίρετα εντός περιοχών Natura;
Ο ισχύων νόμος απαγορεύει την τακτοποίηση αυθαιρέτων κατασκευών εντός δασικής έκτασης. Στις περιοχές Natura όμως υπάρχουν και μη δασικές εκτάσεις. Σε αυτά τα αγροτεμάχια επιτρέπεται η τακτοποίηση των αυθαιρέτων αρκεί να αποδεικνύεται από δημόσια έγγραφα ότι κτίστηκαν πριν το 2011.
